Marsi mund të jetë më shumë se 225 milionë km larg nga Toka, por planeti i kuq po ndikon në oqeanet tona të thella duke ndihmuar në drejtimin e “vorbullave gjigante”, sipas një studimi të ri. Shkencëtarët analizuan sedimentet, të shpuara nga qindra zona në det të thellë gjatë gjysmëshekullit të kaluar, për të parë dhjetëra miliona vjet në të kaluarën e Tokës, në një kërkim për të kuptuar më mirë forcën e rrymave të thella oqeanike. Ajo që gjetën i befasoi. Sedimentet zbuluan se rrymat në det të thellë u dobësuan dhe u forcuan gjatë cikleve klimatike 2.4 milion vjeçare, sipas studimit të botuar të martën në revistën Nature Communications.
Adriana Dutkiewicz, bashkautorja e studimit dhe sedimentologia në Universitetin e Sidneit, tha se shkencëtarët nuk prisnin të zbulonin këto cikle dhe se ekziston vetëm një mënyrë për t’i shpjeguar ato. “Ato janë të lidhura me ciklet në ndërveprimet e Marsit dhe Toka që rrotullohet rreth Diellit”, tha ajo në një deklaratë. Autorët thonë se ky është studimi i parë që krijon këto lidhje.
Të dy planetët ndikojnë njëri-tjetrin përmes një fenomeni të quajtur “rezonancë”, e cila ndodh kur dy trupa rrotullues aplikojnë një shtytje gravitacionale dhe tërheqin njëri-tjetrin – ndonjëherë i përshkruar si një lloj harmonizimi midis planetëve të largët. Ky ndërveprim ndryshon formën e orbitave të tyre, duke ndikuar në sa afër janë ato dhe në distancën e tyre nga dielli. Për Tokën, ky ndërveprim me Marsin përkthehet në periudha të rritjes së energjisë diellore që do të thotë një klimë më e ngrohtë dhe këto cikle më të ngrohta lidhen me rrymat më të fuqishme oqeanike, zbuloi raporti.
Ndërsa këto cikle 2.4 milionë vjeçare ndikojnë në ngrohjen dhe rrymat e oqeanit në Tokë, ato janë cikle klimatike natyrore dhe nuk lidhen me ngrohjen e shpejtë që bota po përjeton sot, ndërsa njerëzit vazhdojnë të djegin lëndë djegëse fosile që ngrohin planetin, tha Dietmar Müller, profesor i gjeofizikës në Universitetin e Sidneit dhe një bashkautor i studimit. Autorët i përshkruajnë këto rryma, ose vorbulla, si “vorbulla gjigante” që mund të arrijnë në fund të oqeanit të thellë, duke gërryer fundin e detit dhe duke shkaktuar akumulime të mëdha sedimentesh, si rrëshqitjet e borës.
Shkencëtarët ishin në gjendje të hartonin këto vorbulla të forta përmes “thyerjeve” në bërthamat e sedimentit që ata analizuan. Sedimentet e detit të thellë ndërtohen në shtresa të vazhdueshme gjatë kushteve të qeta, por rrymat e forta oqeanike e prishin këtë, duke lënë një vulë të dukshme të ekzistencës së tyre.Për shkak se të dhënat satelitore që mund të hartojnë dukshëm ndryshimet në qarkullimin e oqeanit kanë qenë të disponueshme vetëm për disa dekada, bërthamat e sedimentit – të cilat ndihmojnë në krijimin e një tabloje të së kaluarës që kthehet në miliona vjet – janë shumë të dobishme për të kuptuar ndryshimet e qarkullimit në një klimë më të ngrohtë tha Müller për CNN.
Nëse ngrohja e sotme e shkaktuar nga njeriu vazhdon në trajektoren e saj aktuale, tha Müller, “ky efekt do të zbehë të gjitha proceset e tjera për një kohë të gjatë. Por të dhënat gjeologjike na japin ende njohuri të vlefshme se si funksionojnë oqeanet në një botë më të ngrohtë.”
