Sipas regjistrimit të fundit të popullsisë të kryer në vitin 2021, rreth një e pesta e popullsisë së përgjithshme në Maqedoninë e Veriut përbëhet nga fëmijë dhe adoleshentë, dhe më shumë se një e treta janë persona nën 30 vjeç.
Nuk ka shumë të dhëna për shëndetin mendor të të rinjve, por hulumtimet ekzistuese tregojnë për probleme të mëdha të shëndetit mendor si depresioni dhe ankthi tek fëmijët dhe adoleshentët, që është për shkak të faktorëve të tillë si varfëria, përjashtimi social, ekspozimi ndaj dhunës në familje dhe stigma.
Sipas hulumtimit më të fundit të kryer nga Klinika Universitare e Psikiatrisë me mbështetjen e UNICEF-it, rreth 30% e adoleshentëve kanë simptoma të moderuara deri në të rënda të depresionit, ndërsa gati gjysma e tyre, pra 48,4%, kanë deklaruar se ndjehen të dëshpëruar ose të trishtuar për një periudhë të gjatë kohore gjatë vitit të kaluar.
Rezultatet e fundit të hulumtimit më të fundit mbi sjelljen e fëmijëve të moshës shkollore (11, 13 dhe 15 vjeç) në vendin tonë, të kryer me mbështetjen e UNFPA, të publikuar javën e kaluar, treguan se rreth 57% e vajzave të moshës 15 vjeç raportuan luhatje të shpeshta të humorit, pothuajse çdo ditë për gjashtë muajt e fundit. Dhe kënaqësia nga jeta bie me moshën nga 11 në 15 vjeç, për vajzat shumë më shpejt sesa për djemtë.
Duke njohur rëndësinë kritike të shëndetit mendor të fëmijëve dhe adoleshentëve, në shtator 2020 Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) dhe Fondi i Kombeve të Bashkuara për Fëmijët (UNICEF) nënshkruan një Program të Përbashkët inovativ për Shëndetin Mendor dhe Mirëqenien Psikosociale dhe Zhvillimin e Fëmijëve dhe Adoleshentëve për periudhën 2020 – 2030. Kjo nismë vizionare synon të sigurojë që fëmijët dhe adoleshentët që jetojnë në vendet pjesëmarrëse në Programin e përbashkët të përjetojnë, deri në vitin 2030, reduktimin e vuajtjeve dhe përmirësimin e shëndetit mendor, mirëqenies psikosociale dhe zhvillimit.
Për të arritur këto synime, Programi i Përbashkët synon të forcojë kapacitetin e vendeve për të zbatuar strategji shumësektoriale, të bazuara në prova dhe në të drejtat e njeriut, të cilat duhet të ofrojnë mundësi, mbështetje dhe shërbime për fëmijët, adoleshentët dhe njerëzit që kujdesen për ta. ata. Gjithashtu, Programi i Përbashkët synon të forcojë dukshmërinë e këtij problemi, ndërgjegjësimin për të dhe investimet në nivel kombëtar dhe global, nëpërmjet bashkëpunimit.
Ministria e Shëndetësisë e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit dhe Ministrinë e Punës dhe Politikës Sociale, morën përsipër që deri në dhjetor të përgatisin “Planin kombëtar të veprimit për shëndetin mendor dhe mirëqenien psikosociale të fëmijëve dhe adoleshentëve 2023″, duke dashur t’i ndihmoj të gjithë fëmijët dhe adoleshentët nga këndvështrimi i tre sektorëve: shëndetësisë, arsimit dhe mbrojtjes sociale.
“Është detyrimi ynë që të jemi proaktiv në këtë fushë dhe të krijojmë një mjedis më të mirë dhe më të favorshëm për fëmijët tanë. Çdo vajzë dhe djalë meriton të drejtën për t’u mbështetur dhe për t’u rritur në një mjedis të sigurt dhe të shëndetshëm”, Fatmir Mexhiti, ministër i Shëndetësisë.
