Shqipëria, ky shtet i vogël ballkanik i rrënjosur pas maleve dhe që zë një hapësirë modeste në hartën botërore, strehon gratë më të bukura në rruzullin tokësor, sipas autores dhe udhëtares Rose Wilder Lane, e cila i ka studiuar ato për tre vjet.
Këtu është përshkrimi i znj. Lane për to :
“Flokë gështenjë, sy ngjyrë lajthi ose blu, gishta të hollë, thonj në formë bajamesh, kyçe delikate të duarve, kyçe të holla të këmbëve dhe një pamje mbretërore.”
Kjo me siguri duhet të zgjojë interesin e skulptorëve, prodhuesve të revistave për vajza të bukura dhe njohësve të feminitetit.
“Bukuria e tyre ndoshta është për shkak të jetës së tyre në natyrë,” përpiqet të shpjegojë znj. Lane. “Ato ngjiten maleve me djep në shpinë, mbajnë barrë të rënda mbi kokë dhe punojnë shumë.”
Por është thuajse e nevojshme të bësh udhëtimin në Shqipëri për të parë këto Afërdita, sepse gruaja shqiptare nuk është udhëtare dhe nuk martohet jashtë racës së saj. Shqiptari pavarësisht se ku shkon, ai kthehet në vendlindje për gruan e tij.
Shfaqje progresi
Gratë shqiptare kanë dhënë disa nga kontributet e fundit në përparimin e vendit të tyre, shton znj. Lane. Ato ishin të dobishme në nxitjen e revolucionit që rezultoi në të drejtën e përdorimit të alfabetit latin në shkolla. Deri në vitin 1919 turqit nuk lejuan asnjë shkollë në këtë vend, por sot znj. Kristo Dako dhe znj. Qiriazi, dy feministe të zjarrta, kanë organizuar një shkollë të madhe dhe të lulëzuar vajzash në Korçë.
Një tjetër shqiptare, e shkolluar në Amerikë, organizoi një klasë për kujdesin e fëmijëve që mblidhet çdo mëngjes. Ajo prezantoi metodat amerikane të higjienës në këtë vend të largët.
“Jo vetëm që gratë shqiptare janë të etura për të mësuar mënyra të reja dhe më të mira të jetesës, por edhe burrat i miratojnë ato,” përfundon znj. Lane. “Nëse kanë mundësinë të shërohen nga tmerret e luftërave dhe shtypjeve që kanë pësuar, gratë shqiptare do të marrin njohjen dhe admirimin që u takon”.
Znj. Lane e admiron aq shumë inteligjencën, nderin dhe miqësinë e shqiptarëve, saqë synon të kthehet në atë vend dhe ta bëjë shtëpinë e saj.
