Periudha e tranzicionit e Brexitit ka mbaruar. Britania e Madhe është larguar nga Bashkimi Doganor dhe Tregu i brendshëm i BE. Festa publike e së premtes nënkuptonte trafik të vogël mallras dhe jo radhë në kufi.
Britania u përgatit për një riformatim të madh në marrëdhëniet e saj me Bashkimin Evropian në 1 Janar, ditën e parë pas përfundimit të fazës së tranzicionit 11-mujor, që shërbeu për të zbutur daljen e saj nga blloku.
Britania e Madhe u largua zyrtarisht nga blloku në 31 Janar 2020, por ajo në fakt mbeti e lidhur me të në aspektin e doganave dhe marrëveshjeve tregtare, ndërsa kërkonte një marrëveshje të tregtisë së lirë.
Në mesnatën e ndërrimit të viteve në Bruksel dhe në orën 11 të natës në Londër të enjten, Britania e Madhe u largua nga Bashkimi Doganor dhe Tregu i Brendshëm i BE. Viti i ri gjithashtu i jep fund lirisë së lëvizjes midis Britanisë së Madhe dhe pothuajse të gjitha shteteve të BE, me përjashtim të Irlandës.
Rregulla të veçanta tani janë në fuqi edhe për Gjibraltarin, një territor britanik në bregdetin jugor të Spanjës. Bisedimet midis qeverive në Londër, Madrid dhe Gjibraltarit të enjten arritën në orët e fundit një marrëveshje që parashikon që Gjibraltari të hyjë në zonën Shengen.
Linja të gjata akoma për t'u vënë në jetë
Kamioni i parë pas Brexitit transportoi mallra përtej kufirit të premten. Shoferi ndaloi në stacionin e ri në dalje të Tunelit të Kanalit me një koleksion të ri dokumentesh, të cilat tani,si rezultat i Brexit-it, do të bëhen praktikë standarde për ata që kalojnë midis Britanisë së Madhe dhe BE.
Korrespondentja e DW, Barbara Wesel, duke raportuar nga Calais, në Francën Veriore, tha se kishte shumë pak trafik në mëngjesin e 1 Janarit, por ajo shpjegoi se kjo ishte për shkak se kompanitë më të mëdha kishin kohë për t'u përgatitur dhe mësuar me rregullat e reja.
Sidoqoftë, ajo tha se situata e re "do të godasë shumë ndërmarrje më të vogla transporti që mbajnë ngarkesa të përziera ... Për ta, jeta do të jetë shumë më e vështirë."
Ajo shtoi se vonesat mund të jenë më të dukshme të hënën, pas fundjavës së gjatë dhe festës së ditës së Vitit të Ri. "Atëherë ne mund të shohim ato bllokime trafiku, për të cilat kanë paralajmëruar të gjithë ," tha Wesel.
Zyrtarët britanikë thonë se shqetësimet në lidhje me vonesat e gjata në trafikun e mallrave mund t'i kenë shtyrë shumë firma t'i spostojnë për më vonë udhëtimet.
Shpresë dhe keqardhje
Në një mesazh të Vitit të Ri, Kryeministri i Britanisë së Madhe, Boris Johnson tha se Britania do të mbetet "një vend i hapur, bujar, me vështrim jashtë botës, internacionaliste dhe vend i tregtisë së lirë" pas largimit nga BE.
"Ky është një moment i mahnitshëm për këtë vend," tha ai. "Ne kemi lirinë tonë në duart tona dhe na takon neve ta shfrytëzojmë sa më mirë."
Sidoqoftë, Presidenti francez Emmanuel Macron shprehu keqardhje për ndarjen. "Mbretëria e Bashkuar mbetet fqinji ynë, por edhe miku dhe aleati ynë", tha Macroni në fjalimin e tij të Vitit të Ri.
"Kjo zgjedhje e largimit nga Evropa, ky Brexit, ishte fëmija i sëmundjes evropiane dhe i shumë gënjeshtrave dhe premtimeve të rreme."
Ligjvënësit britanikë miratuan një marrëveshje tregtare pas Brexitit të mërkurën, vetëm një ditë para përfundimit të periudhës së tranzicionit BE-Britani e Madhe.
Cilat janë disa nga ndryshimet?
Qytetarët e BE nuk do të kenë më të drejtën e kushtëzuar për të lëvizur në Britaninë e Madhe, për të punuar dhe për t'u vendosur atje, dhe anasjelltas. Prej tani, ata duhet të ndjekin rregullat e imigracionit dhe të marrin viza pune.
Njerëzit nga Britania e Madhe që duan të qëndrojnë në pjesën më të madhe të vendeve të BE për më shumë se 90 ditë, në çdo periudhë 180 ditore, do të kenë nevojë për vizë. Sidoqoftë, banorët e BE që vizitojnë Britaninë e Madhe do të jenë në gjendje të qëndrojnë deri në gjashtë muaj atje pa vizë.
Kontrollet kufitare doganore do të kthehen për herë të parë në dekada, dhe pavarësisht nga marrëveshja e tregtisë së lirë, udhëtarët dhe tregtarët pritet të përballen me radhë dhe fërkime nga dokumentet shtesë.
Gjithashtu, pavarësisht se të dyja palët u zotuan të vazhdojnë bashkëpunimin e sigurisë, policia e Britanisë së Madhe do të humbasë qasjen e menjëhershme në bazat e të dhënave në të gjithë BE për gjurmët e gishtave, personat e kërkuar dhe për të dhënat kriminale.
