Pikërisht 14 vjet më parë, revista mjekësore “Lancet” tërhoqi një studim mashtrues të vitit 1998 nga gastroenterologu britanik Andrew Wakefield që pretendonte se vaksinat shkaktojnë autizëm.
Fatkeqësisht, me gjithë tërheqjen, studimi u bë “libri i shenjtë” i kundërshtarëve të vaksinimit, ndërkohë që autori i tij u profilizua si një nga gurutë e lëvizjes që bëri që mijëra jetë të marrin sërish sot mijëra jetë nga sëmundje pothuajse të zhdukura në shumë vende të zhvilluara të botë. Kundërshtarët e vaksinimit gjithashtu luajtën rolin e tyre gjatë pandemisë së koronavirusit.
Në shpjegimin e tërheqjes së studimit të Wakefield, bordi editorial i “Lancet” njoftoi më 2 shkurt se disa elementë të hulumtimit ishin të pasaktë dhe në kundërshtim me gjetjet e mëparshme.
Fiona Godlee, redaktore e revistës prestigjioze “British Medical Journal”, komentoi në vitin 2011 efektin e dëmshëm të studimit të Wakefield me fjalët e mëposhtme:
"Dokumenti origjinal mori aq shumë vëmendje mediatike, me një potencial të tillë për dëmtim të shëndetit publik, saqë është e vështirë të gjesh ndonjë krahasim në historinë e shkencës mjekësore. Shumë mashtrime të tjera mjekësore janë ekspozuar, por zakonisht më shpejt pas publikimit dhe rreth tema shumë më pak të rëndësishme shëndetësore”.
Shkencëtarë të shumtë më vonë u përpoqën të përsërisin rezultatet e studimit të Wakefield, por pa sukses. Gazetari hulumtues britanik Brian Deer botoi një seri artikujsh në “Sunday Times” në vitin 2004 duke treguar se Wakefield kishte përfituar financiarisht nga studimi i tij mashtrues.
Ai zbuloi se kishte marrë 435.000 funte për të nga avokatët të cilët, së bashku me prindërit e disa prej fëmijëve të përfshirë në kërkim, po përgatisnin padi të mëdha kundër prodhuesit të vaksinës. Me fjalë të tjera, studimi kishte për qëllim të ishte një bazë për mbledhjen e dëmeve fitimprurëse nga industria farmaceutike.
Punimi më në fund u refuzua, deri në 11 nga 13 autorët origjinalë hoqën dorë prej tij dhe Këshilli i Përgjithshëm Mjekësor Britanik (GMC) e shpalli Wakefield fajtor për 30 akuza, duke përfshirë pandershmërinë dhe abuzimin e fëmijëve.
Në Britaninë e Madhe iu hoq licenca mjekësore, por ai nuk hoqi dorë kurrë nga tezat e tij. Përkundrazi, ai u transferua në SHBA dhe vazhdoi të përhapte ide kundër vaksinimit dhe të ndërtonte imazhin e tij si një sinjalizues, martir dhe guru. Ai ndërtoi një biznes fitimprurës mbi të, u pasurua dhe u bë një personazh i vërtetë i famshëm.
Për shembull, në vitin 2018, “Daily Mail” botoi një artikull sipas të cilit Wakefield në periferi të Austin - Teksas, përfundoi ndërtimin e një vile luksoze me vlerë rreth 1.4 milion dollarësh, vetëm për t'u larguar nga shtëpia dhe gruaja e tij Carmen, me të cilën ai ishte i martuar për 31 vjet, me arsyetimin se ai dëshiron të "gjejë veten".
Në të njëjtën kohë, ai u filmua duke u puthur me supermodelen Elle MacPherson në një treg ushqimesh organike.
Fizikani Matt Carey, babai i një fëmije me autizëm dhe një luftëtar për të drejtat e fëmijëve me autizëm, publikoi në blogun e tij në vitin 2018 një analizë të deklaratave tatimore që tregoi se Wakefield financohet, ndër të tjera, nga Autism Media Channel (AMC) dhe Fondacioni AMC, bashkëpronar i të cilit me Polly Tommey, e cila pak më vonë u zhvendos nga Britania e Madhe në Teksas, ku themeloi Qendrën Austin për Autizmin.
Carey, autor i rreth njëqind punimeve shkencore, pohoi në blogun e tij se Fondacioni AMC i Wakefield grumbulloi rreth 1.3 milion dollarë vetëm në vitin 2016 dhe se këto fonde u shpenzuan në një mënyrë shumë jo transparente.
Studimi i dobët i Wakefield-it i bërë në një kampion absurd të vogël prej 12 fëmijëve të përzgjedhur me kujdes për qëllime të marrjes së rezultatit të dëshiruar, me një konflikt financiar interesi, u hodh poshtë më vonë nga qindra studime të tjera.
Për shembull, në një meta-studim të madh australian të botuar në vitin 2014, u analizuan të dhënat e mbledhura në pesë studime të mëparshme në të cilat morën pjesë 1 milion e 256 mijë e 407 fëmijë dhe në pesë "studime në çifte" në të cilat morën pjesë 9 mijë e 920 fëmijë të tjerë.
Në grupin e parë të studimeve të mëdha, u hetua se çfarë përqindje e fëmijëve vuanin nga autizmi midis të vaksinuarve dhe çfarë përqindje midis të pa vaksinuarve.
Në një çift tjetër studimesh, pacientët e diagnostikuar me autizëm u krahasuan me grupe shumë të ngjashme që nuk kishin një diagnozë të tillë për të përcaktuar nëse kishte ndonjë ndryshim në ekspozimin e tyre ndaj vaksinave. Autorët e studimit arritën në tre përfundime kryesore:
-nuk ka asnjë lidhje midis vaksinimit dhe autizmit
-nuk ka asnjë lidhje midis vaksinimit dhe çrregullimeve të spektrit të autizmit
-nuk ka asnjë lidhje midis autizmit dhe vaksinës MMR
"Gjetjet nuk treguan asgjë. Probabiliteti doli të ishte zero, zero, zero! Kjo do të thotë se nuk ka asnjë lidhje... Nuk mund të merrni rezultate më bindëse se kaq," komentuan rezultatet e udhëheqësit të kërkimit profesori Guy Eslick pranë Universitetit të Sidneit.
Fatkeqësisht, pavarësisht nga shumë argumente bindëse, antivaksinimi vazhdoi dhe vazhdon të përhapet dhe të shkaktojë dëme të mëdha. Kjo nuk duhet të jetë befasuese, pasi shkenca ka treguar se njerëzit e kanë të vështirë të ndryshojnë bindjet e tyre, sado bindës të jenë argumentet kundër tyre.
Një studim i botuar në revistën “Pediatrics” zbuloi se përpjekjet për të lëkundur prindërit që kundërshtojnë vaksinimin me argumente shkencore në përgjithësi dështuan, duke e bërë më të fortë vendosmërinë e tyre për të mos vaksinuar fëmijët e tyre me çdo argument për të kundërtën.
Kjo është gjithashtu në përputhje me gjetjet e hulumtimit, të cilat treguan se një përqindje e madhe e kundërshtarëve të vaksinave janë të prirë ndaj teorive konspirative, që do të thotë se nivelet e tyre të mosbesimit në të gjitha institucionet, përfshirë ato shkencore dhe mjekësore, janë shumë të ulëta.
Në 20 vjetët e saj, lëvizja antivaksinim ka shkaktuar një rënie të ndjeshme të shkallës së vaksinimit në shumë vende të botës, dhe si rrjedhim vdekjen e panevojshme të shumë njerëzve.
Për shembull, në Ishujt Samoa, mbulimi i vaksinimit MMR ra në një rekord të ulët prej 58%, gjë që lejoi një shpërthim të fruthit në vitin 2019 që infektoi gati gjashtë mijë njerëz dhe vrau të paktën 83. Autoritetet e atij vendi u detyruan të shpallin gjendjen e jashtëzakonshme.
Ata urdhëruan të gjithë banorët që nuk janë vaksinuar të vendosin flamuj të kuq në shtëpitë e tyre.
Policia më në fund arrestoi gurun lokal, një kundërshtar i vaksinimit, Edwin Tamase, i cili po përhapte frikën e vaksinimit dhe po promovonte trajtimin e pabazuar të fruthit me vitaminë C. Deri në fund të dhjetorit 2019, rreth 94% e popullsisë ishte vaksinuar dhe epidemia u ndalua.
