Houthi, një organizatë politike dhe ushtarake në Jemen, shtuan sulmet e tyre ndaj anijeve tregtare që kalojnë përmes Detit të Kuq, duke ndërprerë tregtinë globale detare dhe duke detyruar kompanitë kryesore botërore të transportit detar të ndryshojnë rrugën.
Kompania më e madhe në botë e kontejnerëve, Kompania Mesdhetare e Transportit (MSC) me pronësi italiane dhe zvicerane, transportuesi me bazë në Danimarkë Maersk, transportuesi gjerman Hapag-Lloyd dhe transportuesi me bazë në Francë CMA CGM ishin ndër kompanitë që pezulluan të gjitha lundrimet në Detin e Kuq pas siguria u rrezikua.
Grupi Houthi u zotua të vazhdojë sulmet e tij ndaj anijeve izraelite që kalojnë nëpër ujërat e afërta në Detin e Kuq. Grupi tha se sulmet synojnë të mbështesin palestinezët ndërsa ata përballen me "agresionin dhe rrethimin" e Izraelit në Gaza.
Deti i Kuq është një nga rrugët detare më të përdorura në botë për dërgesat e naftës dhe karburantit.
Anijet po ndryshojnë kursin drejt Kepit të Shpresës së Mirë, pika më jugore e Afrikës, për të shmangur sulmet, duke shtuar gjithsej 4000 milje detare për të udhëtuar, thonë analistët.
Kompania energjetike me bazë në Mbretërinë e Bashkuar BP njoftoi të hënën se do të ndalojë përkohësisht të gjithë trafikun e cisternave në Detin e Kuq për shkak të përkeqësimit të sigurisë.
Me këto zhvillime, çmimet e naftës bruto u rritën me më shumë se 2% në ditën e shpalljes.
Linja tajvaneze e transportit kontejner Evergreen Marine tha të hënën se për sigurinë e anijeve dhe ekuipazhit të saj, ka ndaluar përkohësisht pranimin e ngarkesave izraelite dhe ka pezulluar lundrimin në Detin e Kuq deri në njoftimin e mëtejshëm.
Për rrugët me distanca të gjata, çmimi aktual mesatar në treg i një kontejneri standard (një TEU është i barabartë me 6.1 metra) është 1.030 dollarë, ndërsa importet aktualisht vlerësohen të kushtojnë 80 dollarë dhe eksportet 90 euro më shumë për TEU për shkak të zgjatjes së rrugës.
Sekretari amerikan i Mbrojtjes Lloyd Austin njoftoi të hënën se SHBA do të krijojë një grup pune për të shoqëruar anijet tregtare në Detin e Kuq pasi tre anije u sulmuan nga Houthi në Jemen në fillim të këtij muaji.
Duke folur për Anadolu, John Stawpert, menaxher i lartë për Mjedisin dhe Tregtinë në Dhomën Ndërkombëtare të Transportit, një organizatë britanike e anijeve, tha se nëse anijet tregtare do të lëviznin rreth Kepit të Shpresës së Mirë, kjo do të ndikonte si në çmimet e mallrave ashtu edhe në tregti.
Ai shtoi se ndryshimi i rrugës mund të rrisë kohën e udhëtimit deri në 14 ditë.
Stawpert vuri në dukje se kompanitë e transportit detar vazhdojnë të kalojnë transit përmes Detit të Kuq, duke shtuar se operacionet Houthi janë të kufizuara dhe prania e shtuar detare në rajon do të jetë e mjaftueshme për të kthyer transitin në nivele normale.
Adnan Mazarei, një bashkëpunëtor i lartë në Institutin Peterson për Ekonominë Ndërkombëtare, një organizatë jofitimprurëse me bazë në SHBA, tha se Kanali i Suezit është një kanal i rëndësishëm për tregtinë globale të cisternave dhe mallrave.
Mazarei vuri në dukje se inflacioni është në rënie në Evropë dhe SHBA, dhe megjithëse nuk është e sigurt, bankat kryesore qendrore pritet të ulin normat e interesit vitin e ardhshëm.
"Do të ketë një presion nëse konflikti përhapet, veçanërisht përmes Suezit, nëse trafiku i gazit të lëngshëm natyror dhe naftës ndalet ose zvogëlohet ndjeshëm. Megjithatë, tani për tani nuk jam i sigurt se këto do të jenë mjaft serioze për të ndikuar vërtet në perceptimet dhe vendimet e bankave qendrore”, tha ai.
Peter Sand, kryeanalist në firmën norvegjeze të analizës së tregut të mallrave Xeneta, tha se sulmet shkaktuan një ndërprerje të konsiderueshme në transportin e kontejnerëve, duke prerë në gjysmë një arterie kryesore të zinxhirëve të furnizimit global, me shumë kompani të transportit detar që zgjodhën të pezullonin transitin dhe disa shërbime duke ndryshuar rrugëtimin.
Sand vuri në dukje se ky ishte një ndryshim i rrugës që rezultoi në kosto shtesë të karburantit prej një milion dollarë për çdo anije që kalonte përmes Kepit të Shpresës së Mirë në vend të Detit të Kuq dhe Kanalit të Suezit.
Ai tha se çmimet mund të dyfishohen nga niveli i tyre aktual në rrugët tregtare më të prekura, duke i çuar tarifat në 4.000 dollarë për FEU (njësi ekuivalente prej 12.1 metra). /AA
