Ankthi, lodhja pandemike, izolimi, frika e infektimit, stresi nga smart ëorking ose administrimi i fëmijëve, për shkak të mbylljes së shkollave: sipas ekspertëve, të gjitha këto janë arsye që kanë shkaktuar një rritje të problemeve të ngarkesës së gojës, të tilla si bruksizmi, domethënë bluarja e dhëmbëve që ndodh kryesisht natën. Një çrregullim që sjell me vete probleme të tjera, të tilla si një përkeqësim i cilësisë së gjumit, dhimbje koke dhe madje edhe tringëllimë në veshë ose probleme posturale.
Për këtë arsye është e nevojshme t’i kushtohet vëmendja e duhur simptomave të caktuara të cilat, nëse lihen pas dore, mund të çojnë në komplikime për shëndetin dhe mirëqenien e përgjithshme: “Këto variojnë nga thyerja e dhëmbëve, deri tek fërkimi ose tkurrja e tepërt e muskujve të nofullës, deri te dhimbje koke dhe çrregullime të tjera që prekin organe të ndryshme. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme të ndërhyni në kohë dhe gjithashtu të ndihmoni me ushtrime të thjeshta, për shembull ato të yogës së gojës “shpjegon Giuseppe Cicero, Profesor i Stomatologjisë në Universitetin Evropian të Madridit.
Stresi pandemik dhe çrregullimet e gojës
Në vitin 2020, falë pandemisë, rastet e bruksizmit u rritën. Ekzistojnë disa dentistë dhe gnatologë, ekspertët që merren me problemet e okluzionit të gojës, nyjeve temporomandibulare dhe rehabilitimit përmes implanteve dhe protezave. Kjo konfirmohet nga numri i kërkimeve në Google, ku fjala “bruksizëm” u kërkua shumë më shumë se në 2019, me kulme në zona të tilla si Kalabria (+ 62%), Marche (48%), Siçilia dhe Sardenja (34% ) E njëjta gjë vlen edhe për “kërcëllimin e dhëmbëve”, me një bum 68% më shumë në kërkimet në Lazio dhe 60% më shumë në Siçili.
“Përvoja e përditshme konfirmon këto të dhëna me një rritje të pacientëve që kërkojnë kirurgji për dhimbje të muskujve ose fraktura të dhëmbëve – konfirmon Cicero – të gjithë ekspertët bien dakord për rritjen e kësaj patologjie në gjendjet e stresit dhe ankthit”, të lidhura me punën, frikën e ngjitjes, izolimin dhe largësinë nga familja dhe miqtë, të cilat dikush i somatizon në zgavrën e gojës”.
Shkaqet e bruksizmit pandemik
Pse stresi manifestohet me bruksizëm? “Kur jetoni në një gjendje ankthi, qarkullimi i gjakut rritet në disa zona të trurit që rregullojnë reagimet instiktive dhe disa sisteme që rregullojnë ritmin e gjum-zgjimit. Bruksizmi është një simptomë e këtij procesi, sepse çon në shtrëngimin e dhëmbëve në një mënyrë krejtësisht të pavullnetshme, sidomos natën”, shpjegon eksperti.
Bruksizmi, si të kuptohet kur shkak është stresi
Si njihet bruksizmi i stresit? Cilat janë kambanat e alarmit? “Shenjat më klasike janë dhimbja e nofullave ku zgjoheni, gjumi i shqetësuar, dhimbja e kokës ose dhimbja e pajustifikuar në veshë ose gjatë gëlltitjes, dhëmbë më të ndjeshëm se normalisht ndaj nxehtësisë dhe të ftohtit dhe dhimbja në shpinë” sqaron Cicero.
Pasojat dhe trajtimet
Përveç përkeqësimit të dhëmbëve, konsumimit të tyre, bruksizmi mund të sjellë me vete sëmundje të tjera, të tilla si dhimbje koke ose dhimbje të kyçeve që mund të çojnë në kontakt me fizioterapistë apo edhe osteopatë. “Nuk ka një kurë farmakologjike dhe mjetet juridike për bruksizmin zakonisht kanë të bëjnë me dhëmbët, duke filluar me përdorimin e kafshimit për t’i parandaluar ata nga konsumimi i tepërt dhe për të liruar tensionin muskulor të nofullave, por edhe më shumë vëmendje duhet t’i kushtohet pacientëve paradontalë, d.m.th ata njerëz që kanë humbur tashmë një pjesë të strukturës së kockave rreth dhëmbëve, kjo sepse me bruksizmin, në rastet më të rënda, lëvizshmëria e dhëmbëve do të rritej edhe më shumë, madje duke arritur humbjen në rastet më ekstreme – shpjegon eksperti – nga ana tjetër duhet të mendojmë që në mënyrën normale dhëmbët nga të dy harqet nuk prekin njëri-tjetrin përveç përtypjes dhe gëlltitjes, domethënë për rreth gjysmë ore në ditë; tek ata që gërryejnë dhëmbët në një mënyrë të rëndësishme, sidoqoftë, kjo ndodh edhe për 6/8 orë, kështu që në një muaj këta njerëz konsumojnë të njëjtën sasi dhëmbësh që do të konsumohej në një vit”.
Shkaqet e tjera të bruksizmit
“Këshilla është që të kontaktoni një ekspert për një diagnozë të saktë të shkaqeve të bruksizmit, pa përdorur mjete shërimi vetë, siç janë pickimet e vetë-modelimit: përveç stresit, mund të jetë për shkak të keq-përfshirjes dhe në këtë rast është e nevojshme ndërhyrja e një ortodonti, ose problemeve me nyjet temporomandibulare për të cilat mund të jetë e nevojshme ndihma e një gnatologu ose një kirurgu maksilofacial. Sidoqoftë, nëse shkaku është stresi, ka disa ushtrime të gojës që mund të ndihmojnë”, vazhdon Cicero.
Një ndihmë nga joga e gojës
Nëse arsyeja që çon në shtrëngim të dhëmbëve është ankthi ose një formë e stresit, është e mundur të drejtoheni në gjimnastikë të gojës ose joga të gojës. “Kjo konsiston në relaksimin e muskujve të përfshirë, zvogëlimin e mbingarkesave të dhëmbëve. Qëllimi është gjithashtu të frenohet automatizmi që shkakton bluarjen sepse është një veprim i pavullnetshëm dhe për të cilin joga e gojës mund të japë vetëdije”, shpjegon Giuseppe Cicero.
Çfarë ushtrimesh duhet të bëni? “Së pari është e nevojshme të krijojmë një “sinjal” që në momentet kur jemi të përqendruar në aktivitetet tona të përditshme na çon me vetëdije për të kontrolluar se çfarë po bëjmë me gojën tonë: një kujtesë e thjeshtë pranë kompjuterit për të na kujtuar që të mos i mbajmë dhëmbët tanë në kontakt mund të jenë një pikënisje”, shpjegon eksperti. “Atëherë mund të mbajmë butësisht një vulë silikoni midis dhëmbëve, si një karamele e vogël që nuk konsumohet dhe që duhet të përpiqemi të mos e kafshojmë. Nëse po shtrëngojmë dhëmbët, kjo do të na kujtojë që të mos e bëjmë. Një ushtrim tjetër konsiston në vendosjen e gjuhës në qiellzë, mbajtjen e buzëve të ndara dhe dhëmbët e ndarë për rreth 1 centimetër, duke bërë lëvizje të vogla të hapjes dhe mbylljes brenda centimetrit për 20 herë”.
“Më në fund, unë rekomandoj që të vendosni butësisht gjuhën ndërmjet dhëmbëve, duke mbushur të gjithë hapësirën midis dy harqeve (madje edhe në zonën molare), duke kafshuar butësisht gjuhën pa dëmtuar veten”.
