Bashkëpunimi ndërkombëtar rreth energjisë bërthamore, çelës i së ardhmës!

Opinione

Bashkëpunimi ndërkombëtar rreth energjisë bërthamore, çelës i së ardhmës!

Nga: Nijazi Halili Më: 28 mars 2022 Në ora: 13:07
Nijazi Halili

Ndërsa politikanët perëndimorë flasin për zëvendësimin e formave të sotme të prodhimit të energjisë me burime të rinovueshme, Rusia dhe Kina po mbulojnë bastet e tyre për energjinë bërthamore, si dhe një numër vendesh anëtare të BE-së që investojnë shumë në termocentrale të reja bërthamore. Me nxitjen politike për të revolucionarizuar prodhimin e energjisë në botë, është e lidhur nevoja për burime të besueshme të energjisë. Megjithatë, energjia elektrike e fituar nga burimet e rinovueshme është subjekt i kohërave të parregullta të prodhimit dhe sasive të ndryshme.

Kjo ngre pyetjen nëse teknologjia bërthamore mund të japë një kontribut të vlefshëm në sigurinë e shumë lakmuar të energjisë. Prodhimi klasik i energjisë bërthamore shihet si i rrezikshëm dhe i dëmshëm ekologjikisht, megjithëse statistikat japin një pamje të ndryshme (Ritchie, 2020). Përveç incidenteve të Çernobilit dhe Fukushimës, asnjë aksident i madh nuk ka ndodhur në mbarë botën, ndërkohë që impiantet e erës shkaktojnë një rrjedhë të vazhdueshme viktimash përmes teheve të zhvendosura dhe kushteve të pasigurta të punës (Caithness Wind Farms, 2021). Si një alternativë ndaj reaktorëve tradicionalë të ndarjes bërthamore, ka pasur shumë kërkime dhe eksperimente mbi shkrirjen bërthamore, që është procesi i kundërt i shkrirjes së atomeve për të krijuar energji.


Për të parandaluar një polarizim gjeopolitik të energjisë së shkrirjes, Carayannis dhe kolegët (2020b) sugjeruan krijimin e një aleance globale midis 'Global North' dhe 'Global South' për të ndarë përfitimet në mënyrë të barabartë në të gjithë globin. Kjo nismë duhet të jetë më pas nën kujdesin e UNESCO-s, nën përgjegjësinë e së cilës bie ndarja paqësore e zhvillimeve shkencore nëpërmjet arsimit, për të dhënë udhëzime në garën për energjinë e shkrirjes. Plotësimi i synuar i ekonomive të bazuara në lëndë djegëse fosile në 'Jugën Globale' kërkon një qasje më serioze dhe reale për të mbështetur rritjen.

Bashkëpunimi ndërkombëtar mund të dështojë kur rivalitetet gjeoekonomike ose gjeopolitike përkeqësohen, pasi tani janë shfaqur përçarjet e para. Duke qenë ende në fazën eksperimentale, problemet e vazhdueshme përfshijnë financimin dhe zbutjen e rreziqeve financiare, ndarjen e ekspertizës dhe inovacioneve teknike dhe konkurrencën për të komercializuar sa më shpejt që të jetë e mundur për të arritur përfitme të larta. Duke marrë parasysh nënproduktet e kërkimit mbi teknologjinë e shkrirjes, është një investim që ia vlen të mbështetet në një shkallë të gjerë.

Në qendër të BE-së, ekziston një përçarje ideologjike midis Francës, e cila mbështetet shumë në energjinë bërthamore, dhe Gjermanisë, e cila papritmas vendosi – pas incidentit të Fukushimës – të heqë gradualisht termocentralet e saj bërthamore.

Rrjedhimisht, emetimet e karbonit janë rritur duke kontribuar në dështimin e qeverisë së drejtuar nga Merkel për të reduktimin e emetimeve të karbonit. Ne e dimë se kërkesa për energji në kohën e ardhshme do të rritet dhe, si rrjedhim, ne kemi nevojë për burime për ta mbuluar atë. Në vend të një 'ose-ose' midis energjisë bërthamore – fuzionit bërthamor në veçanti – dhe burimeve të rinovueshme, duhet të ketë më tepër një “si edhe”. Një ndarje e tillë mund të pengojë përparimin në shkrirjen bërthamore, duke marrë gjithashtu parasysh që të dyja vendet janë në krye të këtij procesi. Duke iu dorëzuar presioneve të opinionit publik për të vënë bast vetëm për burimet e rinovueshme,

Në rastin e një përçarjeje gjeopolitike në fushën e kërkimit dhe zhvillimit të energjisë së shkrirjes, një bashkëpunim i thelluar midis BE-së dhe SHBA-së do të paraqiste një mundësi për të përmirësuar aleancën transatlantike, duke supozuar një shkëputje kineze nga ITER, e cila vepron sipas kushteve dhe rrethanave për ambicie energjitike.

Meqenëse siguria energjetike është e një rëndësie të madhe për të ardhmen ekonomike dhe sociale të BE-së, politikat evropiane duhet të nxisin investitorët dhe kompanitë private që të intensifikojnë kërkimin dhe zhvillimin mbi energjinë e shkrirjes. BE-ja duhet të jetë më pak ideologjike në lidhje me burimet e energjisë dhe të mendojë strategjikisht në planin afatgjatë dhe të njohë energjinë bërthamore për kontributin e pamohueshëm të saj në sigurinë energjetike evropiane dhe për të penguar tranzicionin energjetik. Energjia e shkrirjes ka çuar më tej në bashkëpunimin ndërkombëtar deri më tani, dhe mund ta vazhdoj.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat