Vendimtar për suksesin në zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit ishte se ata që e nënshkruan atë nuk kishin ndërmend të falsifikonin realizimin e saj, tha presidenti i Maqedonisë së Veriut Stevo Pendarovski në një intervistë për DW.
Sot ai është president i një shteti që ka jetuar në stabilitet, pavarësi dhe paqe për tre dekada. Por ai zinxhir stabiliteti u prish për disa muaj në 2001, kur një konflikt i brendshëm ushtarak kërcënoi ta fuste vendin në humnerën e luftës civile. Stevo Pendarovski ishte në zyrën e presidentit në atë kohë, por si këshilltar i sigurisë kombëtare të presidentit të atëhershëm Boris Trajkovski.
Nga ai pozicion ai u bë pjesëmarrës dhe dëshmitar i përpjekjeve të shpeshta vendase dhe ndërkombëtare për t’i dhënë fund zjarrit dhe për t’i hapur rrugën një Marrëveshjeje që do t’i jepte fund përpjekjeve për një zgjidhje territoriale të çështjeve etnike.
Ai për DW shprehet se po të mos ishte nënshkruar marrëveshaj e Ohrit, do të kishte ndarje etnike si dhe do të kishte shumë të plagosur dhe të vdekur.
“Sa herë që i referohem rëndësisë së Marrëveshjes Kuadër në një perspektivë historike, i kthehem rregullisht tezës kryesore të tekstit që kam shkruar për raportin e Komisionit të Tretë Ndërkombëtar për Ballkanin në 2004. Domethënë, atëherë dhe sot besoj se marrëveshja ishte përgjigja më e mirë e mundshme e udhëheqjes politike ndaj sigurisë së brendshme të asaj kohe, kontekstit politik dhe historik. Argumenti më i mirë në favor të kësaj teze është se atëherë dhe sot, edhe kritikët më të zjarrtë nuk janë në gjendje të ofrojnë një alternativë të zbatueshme për logjikën e saj themelore. Për më tepër, suksesi në zbatimin e marrëveshjes nuk është për shkak të strukturës së saj normative ose zgjidhjeve unike politike, sepse standardet kryesore të saj me modifikime të vogla janë në të gjitha dokumentet e ngjashme që përfunduan konfliktet, jo vetëm në rajonin tonë. Ishte vendimtare që ata që e nënshkruan atë nuk kishin ndërmend të falsifikonin realizimin e tij dhe të thoshin një gjë para të huajve dhe një tjetër për të bërë para elektoratit të tyre vendas. Pse e bënë këtë? Sepse nëse një marrëveshje politike nuk do të ishte arritur, alternativa për të gjithë ishte më se e qartë: shteti do të ishte ndarë sipas linjave etnike brenda disa muajsh me një numër të madh të vdekurish dhe të plagosurish nga të dy palët. Parimi im udhëzues në politikë ka qenë gjithmonë se paqja nuk ka alternativë. Kështu mendoja atëherë, kështu mendoj edhe sot”, shprehet presidenti Pendarovski.
