E ashtuquajtura zgjidhja me dy shtete me shtetet e pavarura palestineze dhe izraelite nuk është më e mundur, thotë studiuesi në Prio, Jørgen Jensehaugen.
Me ndarje të thella brenda politikës palestineze, 700,000 kolonë izraelitë në Bregun Perëndimor dhe një qëndrim shumë armiqësor ndaj një zgjidhjeje me dy shtete në të gjithë spektrin izraelit, përfundimi i Jensehaugen është i qartë.
Studiuesi i lartë në Prio thotë se ky nuk është një përfundim që ka ardhur pasi lufta mes Izraelit dhe Hamasit shpërtheu më 7 tetor. Filloi më heret, atëherë kur pati një debat të vërtetë në politikën izraelite për aneksimin e Luginës së Jordanit në Bregun Perëndimor.
- Atëherë kuptova se Izraeli nuk dëshironte një zgjidhje me dy shtete sovrane sepse pjesa e Izraelit që punoi për të nuk është më afër fuqisë.
Ai thekson se partia më e madhe e Izraelit, Likud,(Benjamin Netanyahu) ka shprehur kundërshtimin e saj ndaj krijimit të një shteti palestinez.
- Por nuk është rasti që vetëm Netanyahu është kundër zgjidhjes me dy shtete, edhe parti në të djathtë dhe në të majtë që e rrethojnë patrinë Likud, janë gjithashtu të tillë, thotë Jensehaugen.
Në këtë mënyrë, studiuesi Prio kundërshton ministrin e Jashtëm Espen Barth Eide (Ap), i cili deklaroi në tetor se beson se fatkeqësia që po shpaloset në Gaza mund të nënkuptojë një hapje për një zgjidhje.
P. Jensehaugen është i dhënë pas shprehjes "non-solucion limbo". Fjalë të cilën e përdor për të përshkruar situatën e sotme, prandaj beson se njerëzit që po punojnë drejt një zgjidhjeje që nuk është e mundur, sepse nuk kanë zgjidhje reale.
Por studiuesi në Prio thotë gjithashtu se parandalon të menduarit konstruktiv për një alternativë, është kjo arsyeja pse ai shikon me skepticizëm edhe liderët perëndimorë, të cilët tani flasin ngrohtësisht për zgjidhjen me dy shtete.
Një vonesë e harruar, sepse kan kaluar dhjetë deri në pesëmbëdhjetë vjetë!
Nëse jeni serioz për zgjidhjen me dy shtete, duhet të ndërmerrni veprime për të ndryshuar situatën aktuale dhe unë nuk shoh asnjë aftësi apo vullnet për ta bërë këtë. Do të jetë një lloj loje retorike, sesa një lojë e vërtetë politike, thotë ai.
-Palestinezët janë gjithashtu janë thellësisht të ndarë: territori që zyrtarisht qeveris Autoriteti Palestinez përbëhet nga dy zona të ndryshme që nuk kanë asnjë lidhje me njëra-tjetrën.
Autoriteti Palestinez në Bregun Perëndimor udhëhiqet nga Fatah, ndërsa Hamasi sundon në Gaza.
Bregu Perëndimor, nga ana tjetër, është shumë i fragmentuar në praktikë dhe sipërfaqe të tokës që palestinezët kontrollojnë në realitet vazhdimisht janë duke u zvogëluar.
- Por edhe nëse palestinezët mblidhen dhe formojnë një front të përbashkët, ata përballen me realitetin në terren, nëse një shtet izraelit nuk dëshiron një zgjidhje me dy shtete.
Në anën tjetër, edhe Hilde Henriksen Waage, pajtohet kryesisht me të. Ajo është gjithashtu një studiuese e lartë në Prio, si dhe një profesore e historisë në Universitetin e Oslos.
- Por unë më mirë do ta ktheja në kokë problemin, dhe do të thoja që nëse zgjidhja me dy shtete ka vdekur, ne i dënojmë palestinezët me pushtim të përjetshëm dhe pa zgjidhje.
Të dya opsionet janë edhe më joreale, beson ajo!
Nëse është një okupim edhe më i ashpër nga Izraeli, apo një ëndërr utopike për një zgjidhje të një shteti ku izraelitët dhe palestinezët jetojnë krah për krah.
Perëndimi është i margjinalizuar, thotë Waage, përderisa komuniteti ndërkombëtar ka "lënduar vullnetin e tij" dhe kështu po e lejon Izraelin të parandalojë zgjidhjen me dy shtete. Në të njëjtën kohë, ajo beson se Perëndimi gjithnjë e më shumë po margjinalizohet në Lindjen e Mesme, kështu që vende si Kina dhe Rusia po marrin gjithnjë e më shumë përgjegjësinë për diplomacinë e Lindjes së Mesme. Kina njoftoi kohët e fundit se po thërret një konferencë ndërkombëtare ku në rendin e ditës është një plan kohor për një zgjidhje të ardhshme me dy shtete.
I gjithë Izraeli ka lëvizur drejt një krahu të djathtë militant dhe pala palestineze është aq e ndarë sa që së shpejti do të ketë nevojë për procesin e saj të paqes, thotë ajo.
Por profesori i historisë kthehet në vitin 1991, atëherë kishte pak dëshirë për një proces paqeje nga pala izraelite, dy vjet më vonë kryeministri Yitzhak Rabin dhe udhëheqësi palestinez Yasser Arafat shtrënguan duart jashtë Shtëpisë së Bardhë në Uashington.
Ndryshimi i humorit dhe ekonomisë
“Ishin në një farë mënyre të gjitha kushtet kornizë që e bënë Izraelin të kuptonte se ata ishin aq të izoluar sa duhej të hynin në një rrugë të re, thotë Waage.
Ndër shenjat që ajo sheh të ndryshimit janë disponimi në OKB dhe demonstratat e mëdha në mbështetje të palestinezëve në mbarë botën. Kur lufta të përfundojë, një çështje ekonomike mund të çojë në një ndryshim të humorit në BE, beson ajo.
- A duhet të paguajë Europa për të, pa ndikim në Izrael? Me Ukrainën dhe Sirinë si sfond, nuk jam aq i sigurt nëse evropianët do të ndërhyjnë përsëri.
H.R
