Suedia që shpreson të anëtarësohet në NATO është e përqendruar në rregullimin e shtëpisë së saj të sigurisë kombëtare, ndërsa pret që Turqia dhe Hungaria, vendet e fundit, të nënshkruajnë bashkimin e saj me aleancën ushtarake perëndimore, tha ministri suedez i Mbrojtjes Pal Jonson në një audiencë në Uashington të martën.
Jonson tha se Stokholmi mbështet plotësisht standardin e NATO-s që anëtarët angazhohen të shpenzojnë të paktën 2% të PBB-së për mbrojtjen. Ai e quajti objektivin prej 2% një “kat, por jo tavan”, duke theksuar se Suedia ka rritur me shpejtësi shpenzimet e saj ushtarake dhe pret të arrijë në 12 miliardë dollarë – dyfishi i asaj që është sot – në pesë vjet.
“Deri në vitin e ardhshëm, ne do të arrijmë 2.1% të PBB-së dhe kemi një trajektore gjithashtu në rritje”, tha Jonson para një auditori në Këshillin Atlantik me qendër në D.C, raporton “Washington Times”.
Lufta në Ukrainë e ka detyruar Suedinë dhe vendet e tjera evropiane të rimendojnë rrënjësisht se si strukturojnë dhe mbështesin kërkesat logjistike të kohës së luftës. Finlanda, e cila tashmë është anëtarësuar në NATO, dhe Suedia aplikuan së bashku për t’i dhënë fund dekadave të neutralitetit zyrtar dhe për të aplikuar për anëtarësim pasi Rusia pushtoi Ukrainën në vitin 2022.
“Baza jonë industriale e mbrojtjes është e formuar për situata paqeje, jo për situata lufte”, tha Jonson.
Suedia është e njohur për pozicionin e saj të lartë në botën e teknologjisë, kërkimit dhe zhvillimit dhe po e aplikon atë njohuri në fushën e mbrojtjes. Edhe pse një vend më i vogël me rreth 10 milionë banorë, Suedia prodhon një numër sistemesh të sofistikuara të armëve si nëndetëset, avionët luftarakë dhe artileri, tha Jonson.
Ai tha se qeveria ka orientuar “burime të konsiderueshme” për një agjenci të inovacionit të mbrojtjes që filloi vitin e kaluar.
“Kjo ka të bëjë me sigurimin që aleancat të ruajnë avantazhin teknologjik edhe për të ardhmen e parashikueshme, gjë që është absolutisht thelbësore edhe për ne”, tha Jonson.
Si ish-deputet, Jonson nuk pranoi të kritikonte ligjvënësit hungarezë dhe turq për ritmin e vendimit të tyre për të miratuar kërkesën e Suedisë në NATO. Turqia, penguesi kryesor, duket se po ecën përpara me vendimin e saj, tha ai, duke e quajtur atë një çështje “kur” jo “nëse” Stokholmi i bashkohet aleancës.
Suedia tashmë po përgatitet të mirëpresë stërvitjet ushtarake të NATO-s brenda vendit, së bashku me armët dhe municionet e parapozicionimit që mund të përdoren në rast të një konflikti të armatosur me Rusinë, tha Jonson.
Përpara se pushtimi rus i Ukrainës t’i shtynte zyrtarët në Stokholm të linin mënjanë traditën e tyre të mosangazhimit me fuqitë e mëdha, Kremlini kishte shtyrë aleancën e vetë ndërkombëtare, duke përfshirë Finlandën dhe Suedinë, nëse ata hiqnin dorë nga çdo përpjekje për t’u bërë pjesë e NATO-s.
Kjo ishte një kërkesë krejtësisht e papranueshme, tha Jonson.
“Kjo do të thotë se ne do të kishim qenë pjesë e një sfere të ndikimit rus”, tha ai. “Do të kishte qenë gjithashtu një thikë në zemër për bashkëpunimin tonë ndërkombëtar të mbrojtjes”.
Suedia nuk do të hyjë në radhët e NATO-s duarbosh, pasi ka qenë një partner i ngushtë i aleancës për dekada. Trupat suedeze luftuan në Afganistan dhe ishin pjesë e operacioneve paqeruajtëse në Kosovë, tha Jonson.
“Ne gjithashtu kemi një nivel të lartë ndërveprueshmërie që do ta bëjë më të lehtë integrimin tonë kur Suedia të bashkohet me aleancën”, tha ai. “Asetet dhe aftësitë tona mund të futen gjithashtu në planet rajonale të NATO-s, të cilat janë absolutisht jetike për mbrojtjen” [e aleancës].
Ai vuri në dukje se Ukraina konsiderohej një “partner” i NATO-s përpara pushtimit, por jo një anëtar zyrtar, dhe kështu nuk mund të thirrej në Nenin 5 të Kartës së NATO-s, i cili kërkon që të gjithë anëtarët e aleancës të dalin në mbrojtje të saj.
“Ka një ndryshim midis anëtarësimit dhe partneritetit”, tha Jonson. “Nëse doni të keni akses në Nenin Pesë dhe nëse doni të keni akses në planifikimin e përbashkët të mbrojtjes së NATO-s, më mirë bashkohuni me aleancën”.
