LIVE: Putin shkatërron shpresat globale – Pas takimit deklarohet edhe Erdogan, “godet” Rusinë dhe Ukrainën!

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, tha pas një takimi me liderin rus Vladimir Putin të hënën se Ankaraja është kundër propozimeve alternative për marrëveshjen për eksportimin e drithërave përmes Detit të Zi, të cilën e ndërmjetësoi bashkë me Kombet e Bashkuara vitin e kaluar.

Rusia dhe Ukraina kanë propozuar plane alternative, por Erdogani tha se ato propozime “nuk mund të ofrojnë model të qëndrueshëm, sigurt dhe përhershëm për bashkëpunimin mes palëve siç bënte marrëveshja e Detit të Zi”.

Erdogani i bëri këto deklarata më 4 shtator në një konferencë për media me Putinin në Soçi, Rusi, ku dy liderët u takuan për tri orë për të biseduar për ringjalljen e marrëveshjes, nga e cila Moska u tërhoq në korrik.

Erdogani ndihmoi që marrëveshja të arrihej në gusht 2022, si dhe ndihmoi në uljen e shqetësimeve për sigurinë e ushqimit global duke e mundësuar eksportimin e sigurt të drithërave ukrainase përmes tri porteve të Ukrainës në Detin e Zi.

Presidenti turk tha në konferencë se Ukraina duhet ta “zbusë” qëndrimin e vet në negociata “në mënyrë që ajo të jetë në gjendje për të ndërmarrë hapa të përbashkët me Rusinë”, duke thënë se më shumë drithëra duhet të dërgohen në Afrikë, se në vendet evropiane.

Më herët gjatë ditës, Erdogani tha se beson se mund të gjendet një zgjidhje shumë shpejt për marrëveshjen për drithërat.

“Ne besojmë se kjo nismë duhet të vazhdohet duke i eliminuar mangësitë e saj. Në këtë kontekst, ne e përgatitëm një pako që përmban sugjerime të reja në konsultim me Kombet e Bashkuara”, tha Erdogani.

“Mendoj se është e mundur të kemi përparim. Si Turqi, ne besojmë se do ta arrijmë një marrëveshje e cila do t’i përmbushë pritjet në një kohë të shkurtër”, theksoi ai.

Ndërkohë, Putini tha se Rusia është e “hapur” për ta kthyer marrëveshjen e rëndësishme për eksportimin e drithërave përmes Detit të Zi, disa orë pasi Moska e sulmoi njërën prej porteve kryesore të drithërave të Ukrainës gjatë natës.

Moska i ka sulmuar që nga atëherë portet ukrainase, për çka është akuzuar nga Kievi se në mënyrë cinike po tenton ta dëmtojë eksportin e tij dhe ta minojë sigurinë e ushqimit botëror. Të hënën, sulmet ruse me dronë e dëmtuan një port të eksportit në lumin e Danubit, thanë zyrtarët, duke shtuar se depot dhe pajisjet bujqësore u dëmtuan, po ashtu.

Në nisje të takimit, Erdogan tha se do të bëjë "një njoftim shumë të rëndësishëm" për eksportet e drithërave ukrainase, pas bisedës me Putinin.

"Besoj se mesazhi që të japim gjatë konferencës për media do të jetë shumë i rëndëshëm për botën, veçmas për shtetet e pazhvilluara në Afrikë", tha Erdogan në nisje të takimit me Putinin.

Erdogan është një prej liderëve të paktë të aleancës ushtarake perëndimore të NATO-s që ka mbajtur të hapur qasjen me Putinin.

Dy liderët kanë raporte të ngushta, por duket se marrëdhënia e tyre është forcuar që kur Rusia nisi “operacionin e posaçëm ushtarak” – pushtimin e paprovokuar të Ukrainës – shkurtin e vitit të kaluar.

Vendimi i Putinit për të ulur dhe vonuar pagesat e Turqisë për importet e gazit rus ka ndihmuar në lehtësimin e krizës ekonomike, që për pak ia humbi zgjedhjet presidenciale Erdoganit që u mbajtën në maj.

Ankaraja u kundërpërgjigj duke refuzuar që t’i bashkohet Perëndimit në vendosjen e sanksioneve ndaj Moskës dhe Turqia është bërë një shtet kyç për qasjen e Rusisë në mallra dhe shërbime.

Por, Erdogani po ashtu ka irrituar Putinin pasi ka furnizuar Ukrainën me armë dhe ka mbështetur ambiciet e Kievit për t’u anëtarësuar në NATO.

Kremlini është zemëruar veçanërisht kur Erdogani në korrik lejoi presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, - i cili ishte duke vizituar shtetin – të merrte në Ukrainë pesë komandantë që Rusia dërgoi në Turqi. Ky ishte një këmbim i madh të burgosurish.

Komandantët ishte paraparë të qëndronin në Turqi dhe Kremlini paralajmëroi se kjo gjë “do të merret parasysh në marrëveshjet e ardhshme” me Erdoganin.

Megjithatë, Moska dhe Kievi tani po kërkojnë mbështetjen e Erdoganit sa i përket mosmarrëveshjeve të tyre për eksportin e drithërave dhe armiqësive në Detin e Zi.

“Vetëm premtime”

Rusia u largua nga marrëveshja për drithërat në korrik dhe që atëherë ka kryer sulme ajrore ndaj porteve ukrainase, ndërkaq Kievi ka kryer sulme përreth Detit të Zi.

Marrëveshja e drithërave ishte pakti i vetëm i arritur nga të dyja palët gjatë luftimeve.

Aftësia e Ukrainës për të eksportuar mbi 32 milionë tonë drithëra në bazë të marrëveshjes, bëri që të uleshin çmimet globale ushqimore dhe të lehtësohej gjendja me urinë në Afrikë dhe pjesë të Lindjes së Mesme.

Turqia dhe Kombet e Bashkuara ndihmuan në arritjen e marrëveshjes dhe tani Ankaraja po tenton që të rimarrë prestigjin diplomatik duke u bërë një ndërmjetëse kyçe mes Moskës dhe Kievit.

Erdogan dërgoi në Kiev dhe Moskë ministrin e tij të Jashtëm, Hakan Fidan, për të përgatitur bisedimet me Putinin dhe ka tentuar që të pengojë palët që të prezantojnë plane të reja për eksportin e drithërave të tyre.

Ukraina ka dërguar katër anije për të testuar një rrugë të re eksportuese që kalon përmes ujërave ndërkombëtare dhe më pas kalon përmes ujërave të kontrolluara nga anëtarët e NATO-s. Kjo rrugë është më pak e cenueshme nga sulmet ruse.

Moska po ashtu po shtyn përpara propozimin e saj për të furnizuar falas me ushqime Afrikën dhe për të dërguar drithëra me çmim të lirë, për përpunim në Turqi, në bazë të një marrëveshjeje të propozuar në të cilën është përfshirë edhe Katari.

Vitin e kaluar, Rusia dështoi të largonte kufizimet indirekte ndaj eksporteve të saj të drithërave dhe plehrave, pasi Perëndimi ia ndaloi Moskës qasjen në sistemin ndërkombëtar të pagesave.

Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov, po ashtu ka refuzuar një propozim të ri për marrëveshjen e drithërave të paraqitur nga sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres.

“Ende nuk ka asnjë garanci në këtë propozim, vetëm premtime”, deklaroi Lavrov./REL

Siç raportuam më herët, presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan u takua me Vladimir Putinin e Rusisë me shpresën për të ringjallur marrëveshjen e grurit të Detit të Zi, të përfunduar nga Moska në korrik. Megjithatë, zoti Putin e bëri të qartë se nisma nuk do të rikthehej derisa Perëndimi të përmbushte detyrimet e tij në lidhje me eksportet bujqësore ruse.

Çështjet kryesore:

Rezultati: Z. Erdogan dhe Putin zhvilluan një takim të gjatë në bregdetin jugor të Rusisë, pas javësh spekulimesh. Erdogan kishte njoftuar më herët vizitën e Putinit në Turqi në gusht. Putin zbuti shpresat për një ringjallje të marrëveshjes së grurit, duke këmbëngulur që Perëndimi të përmbushë angazhimet e tij në lidhje me eksportet bujqësore ruse.

Dalja e Rusisë: Kremlini nuk pranoi të rinovojë marrëveshjen e grurit kur ajo skadoi në korrik. Kjo marrëveshje, e ndërmjetësuar nga Kombet e Bashkuara dhe Turqia në korrik 2022, lejoi eksportin e sigurt të afro 33 milionë tonë metrikë (36 milionë ton) grurë dhe mallra të tjera nga tre porte të Ukrainës në mes të konfliktit në vazhdim. Rusia u tërhoq, duke përmendur detyrimet e paplotësuara sipas një marrëveshjeje paralele në lidhje me eksportet e ushqimit dhe plehrave.

Roli i Turqisë: Z. Erdogan u zotua të rinovojë marrëveshjet për të parandaluar një krizë ushqimore në Afrikë, Lindjen e Mesme dhe Azi. Ukraina dhe Rusia janë furnizues jetik të grurit, elbit dhe vajit të lulediellit për vendet në zhvillim. Turqia, një anëtare e NATO-s, nuk i është bashkuar sanksioneve perëndimore kundër Rusisë, por ka mbështetur gjithashtu kërkesën e Ukrainës për anëtarësim në NATO.

Marrëdhëniet komplekse: Rusia dhe Turqia janë afruar më shumë në vitet e fundit pavarësisht rivaliteteve historike. Lidhjet e tyre përfshijnë energjinë, mbrojtjen, diplomacinë, turizmin dhe tregtinë, megjithëse dallimet e tyre në konflikte të ndryshme kanë ngritur shqetësime midis aleatëve perëndimorë. Sfidat e brendshme të Putinit, të tilla si një rebelim i armatosur jetëshkurtër në qershor, mund të ndikojnë në stabilitetin e këtij partneriteti.

Takimi i Erdogan me Putin pasqyron dinamikën në zhvillim në marrëdhëniet e tyre, të formësuara nga konfliktet rajonale dhe interesat ekonomike.

Brigada e 21-të e ushtrisë ukrainase ka realizuar me sukses një operacion të pjesëtarëve të saj.

Bëhet fjalë për pastrimin e fushave që dikur ishin minuar me minat anti-tank që janë vendosur nga rusët.

Në një fushë pyjore, ukrainasit kishin hasur në dhjetëra mina të ndryshme siç janë ato anti-tank dhe kundër këmbësorisë, që i kishin lënë rusët dhe shpresonin t’i vendosin në pjesë të caktuara – me qëllimin e vetëm, vrasjen e sa më shumë ukrainasve.

Megjithatë droni i ukrainasve i kishte vërejtur dhe pasi kishte konstatuar se mund të operojë, kishte hedhur disa mjete shpërthyese nga lart – duke rënë direkt mbi këto mina.

Pas disa tentimeve për t’i shpërthyer të gjitha, operatori ia arriti qëllimit – e nga shpërthimi tejet i madh u krijua një top i madh zjarri që u ngrit në qiell.

Po të mos ishin shkatërruar këto mina, pasojat sigurisht se do të ishin të mëdha në njerëz si nga civilët ashtu dhe nga pjesëtarët e ushtrisë ukrainase.

Rumania ka mohuar sërish se një dron rus shpërtheu në territorin e saj, pasi Moska nisi një seri të madhe sulmesh me dron në një qytet fqinj ukrainas, përcjell Bota sot.

"Sigurisht, ka një rrezik sepse ajo që ndodhi atje është shumë afër kufijve tanë," tha ministrja e jashtme rumune Luminita Odobesku.

“Ne kemi parë që Rusia në mënyrë cinike vazhdon të sulmojë infrastrukturën civile, duke mos lejuar Ukrainën të eksportojë drithërat e saj.

“Sigurisht që ka rrezik për aksidente apo incidente, por për momentin nuk ka qenë kështu.

Kujtojmë, se më herët sot, zyrtarët ukrainas pretenduan se dronët rusë të gjuajtur në Izmail - një qytet në kufi me Rumaninë - u rrëzuan dhe shpërthyen në territorin rumun.

Rumania është një aleate e NATO-s, e cila përfshin angazhimin ndaj një pakti të mbrojtjes kolektive që e konsideron një sulm ndaj një aleati si një sulm ndaj të gjithëve.

Në një fjalim të shkurtër për konfliktin në Ukrainë, presidenti rus, Vladimir Putin deklaroi se Rusia nuk po refuzon të negociojë se si t’i japë fund luftës.

“Dua të them se Rusia nuk ka refuzuar kurrë negociatat dhe tani ne nuk po refuzojmë”, tha Putin, shkruan CNN.

Ai shtoi se presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ngriti pyetje rreth negociatave mbi luftën gjatë takimeve mes dy krerëve të hënën.

“Siç dihet, me ndërmjetësimin e Presidentit të Turqisë, u arrit një marrëveshje, u ranë dakord për projekt-dokumentet ndërmjet delegacioneve ruse dhe ukrainase, por më pas Ukraina i dërgoi në… në skrap! Askush nuk i kthehet kësaj. Dëgjojmë për disa iniciativa të reja, por kjo nuk është diçka që është diskutuar ndonjëherë me ne. Prandaj, ne nuk pranojmë asgjë të re. Sa i përket shërbimeve të ndërmjetësimit, ne nuk i kemi refuzuar asnjëherë. Ne i jemi mirënjohës edhe Presidentit të Turqisë për përpjekjet e tij në këtë drejtim”, tha Putin.

Autoritetet ukrainase kanë reaguar në lidhje me sulmin me dron që ka goditur këtë të hënë territorin rumun.

Mediat e huaja shkruajnë se Kievi ka prova fotografike se dronët rusë goditën territorin rumun gjatë një sulmi ajror gjatë natës në Izmail, ka thënë kryediplomati i Ukrainës.

Ministri i Jashtëm Dmytro Kuleba e bëri komentin para gazetarëve pas një konference për shtyp në Kiev.

Rumania mohoi më herët sot se dronët rusë kishin shpërthyer brenda kufijve të saj, pasi 32 prej tyre sulmuan qytetin ukrainas në kufirin e saj.

Pas takimit me homologun e tij turk Rexhep Tajip Erdogan në Soçi, presidenti rus Vladimir Putin përsëriti qëndrimin e tij se Moska do të ishte gati të kthehej në marrëveshjen e eksportit të grurit të Detit të Zi pasi të plotësohen kërkesat ruse në lidhje me marrëveshjen.

Putin përsëriti kritikat e tij ndaj Perëndimit lidhur me marrëveshjen, nga e cila Rusia u tërhoq në korrik.

Në konferencën e përbashkët për shtyp të dy liderëve, Erdogan tha se Turqia po përgatit me OKB-në “propozime të reja” për ringjalljen e marrëveshjes së grurit.

Erdogan vuri në dukje se Ukraina “duhet të zbusë qëndrimin e saj kundër Rusisë” në lidhje me marrëveshjen e grurit.

Ai tha se beson se mund të gjendet së shpejti një zgjidhje për të ringjallur marrëveshjen e eksportit të grurit të ndërmjetësuar nga OKB-ja në Detin e Zi, duke përfshirë plotësimin e boshllëqeve të mbetura.

“Ne besojmë se nisma duhet të vazhdojë duke eliminuar mangësitë e saj. Në këtë kontekst, ne përgatitëm një paketë që përmban sugjerime të reja në konsultim me Kombet e Bashkuara,” tha ai së bashku me Putin pas takimit të tyre në Soçi.

Putin tha gjithashtu se Rusia është në fazat e avancuara të përfundimit të një pakti për furnizimin me grurë falas për 6 vende afrikane.

Ai shtoi se tubacionet e gazit të Rusisë për në Turqi janë nën sulm të vazhdueshëm dhe se korridoret e marrëveshjeve të grurit nuk duhet të përdoren për qëllime ushtarake.

Në një tjetër konferencë për shtyp, Putin tha se “kundërsulmi i Ukrainës ka dështuar dhe se Rusia asnjëherë nuk i ka refuzuar bisedimet për Ukrainën”.

Para disa ditësh të panjohur paralizuan pjesërisht trafikun e trenave në Poloni, nga altoporlantët u dëgjua himni rus. Autoritetet janë të shqetësuara, se Polonia mund të jetë në fokus të shërbimeve sekrete ruse.

Cilësia ishte e dobët, por sinjali dëgjohej. “Për fitoren”, ishte thirrja e presidentit rus, Vladimir Putin. “Urra” përgjigjja e ushtarëve. Pastaj u dëgjua himni rus. Drejtuesit e lokomotivave në afërsi të Shzecinit, Poloni e dëgjuan këtë sinjal në fund të gushtit, pas një komandoje tjetër erdhi një ndalesë emergjence. Më shumë se 20 trena ndalën lëvizjen.

Trafiku i trenave të mallrave në rajon u ndërpre përkohësisht. Shërbimi Informativ Polak, ABW është duke hetuar, deklaroi Stanislaw Zaryn, sekretari i shtetit të kryeministrit polak. “Për momentin nuk përjashtojmë asnjë skenar”, tha Zaryn. Por duhet “theksuar po ashtu”, se jeta e shëndeti i pasagjerëve nuk ka qenë në rrezik. “Ky incident duhet zbardhur, edhe për shkak të rrezikut aktual ndaj shtetit polak.”

Vend tranzit për transportin e armëve

Kërcënimi për hekurudhën polake erdhi nga një transmentues i thjeshtë i valëve të shkrutra. Jo ndonjë vepër e përkryer teknikisht, konstatuan ekspertët. Por himni rus bën që të gjithë të mendojnë për akt sabotazhi. Pak më vonë u arrestuan dy persona që duhet të kenë dërguar sinjalin e ndalimit emergjent – një nga të dyshuarit, një polic polak.

Polonia si vend tranzit i transportit të armëve për Ukrainën duket se është në fokus të shërbimeve sekrete ruse. Që në mars të këtij viti autoritetet zbuluan një grup spiunazhi. Dhe rregullisht arrestohen anëtarë të rinj të grupit. Në fund të gushtit ishin 16 të arrestuar gjithsej për spiunazh. Prokuroria i akuzon ata për “kryerjen e spiunazhit për Rusinë dhe si pjesëtarë të një grupi kriminal”, ka deklaruar Mariusz Kaminski, ministri i Brendshëm polak pas arrestimeve të para. Punonjësit e shërbimit të brendshëm informativ “kishin gjetur kamera, pajisje elektronike dhe transmetues GPS që duhet të fiksoheshin në transportet e ndihmave për Ukrainën.”

Një arrestohet, një tjetër rekrutohet

Të dyshuarit janë të huaj, më shumë nuk tha minstri i Brendshëm polak, Kaminski. Ndërkohë mediat polake raportojnë, se një pjesë e grupit përbëhet nga refugjatë ukrainas. Ata nuk janë agjentë të shkolluar, por të rekrutuar që i kryejnë këto shërbime për para. Nëse një arrestohet, një tjetër rekrutohet diku, pasi Polonia luftohet në mënyrë hibride vazhdimisht, tha Zbginiew Hoffmann, sekretar shteti për mbrojtjen kombëtare. “Kjo natyrisht që vjen nga Kremlini, por praktikohet edhe nga Bjellorusia”, sipas Hoffmann-it, dhe prek disa sektorë. “Nuk ka vetëm rrezik të drejtpërdrejtë nga trupat Wagner” por edhe sulme kibernetike. Kush merret me këtë e di “se ata nuk e përdorin këtë strategji nga dje ose sot.”

Hoffmann bën fjalë për ekspertizën e shërbimeve sekrete postsovjetike. Strategjia është destabilizim dhe kaos. E ajo lë gjurmë. Kur në Rshezcov, një pikë e rëndësishme tranziti për në Ukrainë u gjetën në ujin e pijshëm baktere legjionare me pasojë vdekjen e 18 vetëve (gjendja aktuale) u mor menjëherë me hetimet shërbimi sekret polak. Ndoshta infektimi ishte pasojë e problemeve të tubacioneve të ujit, por nuk përjashtohet as një atentat. Pasiguria në Poloni është e madhe./DW

Ukraina ka akuzuar Rusinë se po përpiqet të krijojë një krizë ushqimore pasi sulmoi infrastrukturën portuale në rajonin jugor të Odesës.

Të paktën dy persona u plagosën nga sulmet ruse. Nuk është e qartë se ku është goditur saktësisht, por një zyrtar tha se ishte shënjestruar infrastruktura e vendit.

Lumi Danubi është bërë mënyra kryesore për Ukrainën për të eksportuar drithërat e saj pas rënies së një marrëveshjeje të ndërmjetësuar nga OKB-ja dhe Turqia.

“Terroristët rusë vazhdojnë të sulmojnë infrastrukturën portuale me shpresën se do të jenë në gjendje të provokojnë një krizë ushqimore dhe zi buke në botë. Detyra kryesore për ne dhe partnerët tanë sot është të eliminojmë aftësinë e kompleksit ushtarako-industrial rus për të prodhuar armë për goditje kundër Ukrainës. Dhe për të rritur përgjegjësinë për ata që ndihmojnë armikun për të anashkaluar sanksionet”, tha kreu i zyrës së Presidentit të Ukrainës, Andriy Yermak, në platformën Telegram.

Presidenti ukrainas Volodymir Zelensky ka shkarkuar ministrin e Mbrojtjes Oleksii Reznikov.

Presidenti ukrainas ka theksuar se në situatën në të cilën ndodhet vendi, Ministria ka nevojë për frymë të re.

“Këtë javë, parlamentit do t’i kërkohet të marrë një vendim personeli… Kam vendosur të zëvendësoj ministrin e mbrojtjes të Ukrainës. Oleksii Reznikov ka kaluar më shumë se 550 ditë luftë në shkallë të gjerë,” tha udhëheqësi ukrainas.

Ndërkohë, Zelensky emëroi Rustem Umerov, ish-deputetin e popullit të Ukrainës, ministri të ri të mbrojtjes.