Tensionet në veri të Kosovës dhe sulmet e provokimet e Serbisë kanë qenë temat kryesore në zhvillimet e fundit në rajon.
Këto ngjarje që po zhvillohen ditëve të fundit në veri të vendit tonë kanë marrë edhe vëmendjen e ndërkombëtarëve dhe shteteve të fuqishme, ku kishte reagime të shumta.
Kësisoj, media zvicerane “Blick.ch” i ka kushtuar një artikull të veçantë situatës në veri dhe raporteve Kosovë-Serbi, përcjell “Bota sot”.
Ky është shkrimi i plotë i “Blick.ch”:
Tensionet mes Serbisë dhe Kosovës vazhdojnë të rriten. Gjatë natës së së hënës, në rrjetet sociale u shfaqën fotografi dhe video të lëvizjeve të trupave në zonën kufitare të Serbisë. A do të shpërthejë fuqia e ardhshme e barutit në Evropën Lindore?
Cila është origjina e konfliktit?
Eksperti gjerman për Ballkanin, Konrad Clewing nga Instituti për Studime të Evropës Lindore dhe Juglindore në Leibniz, shprehet shkurt: "Serbia mohon ekzistencën e shtetit të Kosovës". Kosova shpalli pavarësinë e saj nga Serbia në vitin 2008, por ende konsiderohet si një territor i shkëputur nga Beogradi edhe sot e kësaj dite. Beogradi po inkurajon pakicën serbe në veri të Kosovës në përpjekjet e tyre për të sfiduar autoritetin e Prishtinës.
Sfondi i tensioneve të fundit ishin planet e qeverisë në Prishtinë për të caktuar zgjedhjet lokale në zonat me shumicë serbe për 18 dhjetor. Partia kryesore serbe njoftoi menjëherë bojkotin e saj dhe ndërsa autoritetet zgjedhore ishin gati të fillonin përgatitjet në fillim të javës, të shtënat dhe shpërthimet shpërthyen.
Çfarë thonë krerët e qeverive?
Kryeministrat e dy palëve në konflikt qëllojnë ashpër ndaj palës tjetër, qoftë edhe verbalisht.
Kryeministri kosovar Kurti zgjodhi fjalë të qarta: “Presidenti dhe Kryeministri i Serbisë kërcënuan me agresion ushtarak dhe i bënë thirrje ushtrisë serbe që të kthehet në territorin tonë. Ne nuk kërkojmë konflikt, por dialog dhe paqe. Por më lejoni të jem i qartë: Republika e Kosovës do të mbrojë veten – me të gjitha forcat dhe vendosmërinë e saj”.
Si po reagojnë Zvicra dhe BE?
Deri më tani, ashtu si BE-ja, fokusi ka qenë tek fjalët. Zvicra është e shqetësuar për tensionet në rritje dhe ngritjen e barrikadave, tha Departamenti Federal i Punëve të Jashtme (FDFA) në Tëitter të hënën. Të dyja palëve u është kërkuar të ndërmarrin veprime të menjëhershme që mund të de-përshkallëzojnë situatën, transmeton “Bota sot”.
Shefi i politikës së jashtme të BE-së Josep Borrell dënoi ashpër sulmet. Të gjitha palët duhet të shmangin çdo "përshkallëzim" dhe të sigurojnë qetësi, shpjegoi Borrell në Twitter. Ai u bëri thirrje serbëve të Kosovës që të heqin bllokadat "menjëherë".
"Perëndimi nuk e kundërshton Serbinë me vendosmëri të mjaftueshme," kritikon eksperti i Evropës Lindore Clewing. Kjo sepse edhe disa shtete evropiane nuk do ta njihnin pavarësinë e Kosovës. Vendet evropiane që ende nuk e kanë njohur Kosovën përfshirë Rumaninë, Greqinë, Qipron, Sllovakinë dhe Spanjën.
Sa e mundshme është një përshkallëzim i mëtejshëm i luftës?
"Unë mendoj se një pushtim nuk ka gjasa," shpjegon Clewing. "Sepse atëherë Serbia do të duhet të ngatërrohet me KFOR-in e udhëhequr nga NATO." KFOR është emri i forcës paqeruajtëse shumëkombëshe që u krijua pas përfundimit të luftës në Kosovë dhe drejtohet nga NATO.
Në vend të kësaj, sipas Clewing, Serbia do të vazhdojë konfliktin kryesisht në nivelin e shërbimit sekret. Në tensionet e ditëve të fundit ai sheh më së shumti një gjest kërcënues nga Serbia.
Çfarë do të thotë përshkallëzimi për ushtarët zviceranë të stacionuar në Kosovë?
Në Forcën e Kosovës (KFOR) Sëisscoy, aktualisht janë të dislokuar 195 burra dhe gra zviceranë.
Kur u pyet nga Blick, qendra e kompetencës zvicerane në Stans NW tha se tensionet mes Kosovës dhe Serbisë aktualisht nuk po shkaktojnë ndonjë ndryshim për ushtarët zviceranë në terren, transmeton “Bota sot”.
Si mund të qetësohej sërish konflikti?
Pjesërisht e hapur, pjesërisht e fshehur në veri të Kosovës, Serbia mund të minojë më tej pavarësinë e vendit fqinj. Anasjelltas, do të mbetet e vështirë për Kosovën që të ndërtojë institucionet e saj kundër vullnetit të popullatës me origjinë serbe. Të dyja vetëm sa do ta përkeqësonin situatën.
Prandaj, Konrad Cleëing mbron një zgjidhje evropiane. “Policia e Eulex-it dhe KFOR-i, në konsultim me qeverinë në Prishtinë, duhet të marrin kryesisht përgjegjësinë në rajonin e konfliktit”./B.S.
