Ideja e shkëmbimit të territoreve mes Kosovës dhe Serbisë, mund të rikthehet më fuqishëm, se në herën e parë, në tryezën e bisedimeve në Bruksel.
Kështu ka paralajmëruar së fundmi studiuesi i lartë dhe koordinatori i projekteve në Institutin Shqiptar për Studime Ndërkombëtare (AIIS) në Tiranë, Ledion Krisafi. Ai për gazetën “Bota sot”, ka kërkuar nga Qeveria e Kosovës, që të përgatitet, pasi sipas tij, me rikthimin e mundshëm të Donald Trumpit në krye të SHBA-së, do të rikthehet më imponueshëm kjo ide.
Duke komentuar këto deklarime, profesori për Studime Evropiane në Universitetin Johns, David Kanin, ka thënë se nëse propozimi kthehet në tryezë, ai do të ishte në një kontekst shumë të ndryshëm. Ai ka kujtuar se herën e parë, në vitin 2018, Hashim Thaçi dhe Aleksandar Vuçiq bashkëpunuan për të krijuar dhe promovuar idenë. Sipas tij, SHBA dhe BE gabuan që e rrëzuan shpejt idenë e tyre.
“Është e arsyeshme të fillojmë të mendojmë për një Presidencë të mundshme të Trumpit, por shumë herët për të ditur se çfarë do të bënte ai në Ballkan (dhe nëse Richard Grenell do të kthehej si oficer i tij operativ në rajon). Megjithatë, nëse propozimi i shkëmbimit të tokës i vitit 2018 kthehet në tryezë, do të ishte në një kontekst shumë të ndryshëm. Në vitin 2018 Hashim Thaçi dhe Aleksandar Vuçiq bashkëpunuan për të krijuar dhe promovuar idenë. SHBA dhe BE bënë gabimin që e rrëzuan shpejt dhe ashpër. Sa herë që dy antagonistë në Ballkan bien dakord për çdo gjë, ndërkombëtarët duhet të paktën të përpiqen dhe të punojnë me idenë për të zbutur problemet e idesë dhe për të inkurajuar një propozim të bërë në rajon në vend që të detyrohet nga Perëndimi”, ka deklaruar eksperti amerikan për gazetën “Bota sot”.
Ai mendon se gjasat për një bashkëpunim mes kryeministrit të Kosovës Albin Kurti dhe presidentit serb Vuçiq, lidhur me këtë ide, janë të vogla.
“Tani, Vuçiq dhe Albin Kurti ka shumë pak gjasa që të bashkëpunojnë për ndonjë gjë siç ishin të gatshëm të bënin Vuçiq dhe Thaçi. Pra, si do të funksiononte një propozim për shkëmbim toke këtë herë? A do të përpiqeshin Beogradi dhe Uashingtoni ta shtyjnë atë në Prishtinë? A do të promovohej kjo nga Vuçiq dhe Edi Rama? Apo do të vinin rusët me një version të idesë si diçka që mund ta lidhnin me ndryshimet territoriale që po përpiqen t'i detyrojnë Ukrainës?”, ka thënë më tej David Kanin.
Sipas ekspertit të Ballkanit, shkëmbimi i territoreve mes Kosovës dhe Serbisë, do të ndikonte edhe në Bosnje e Hercegovinë.
“Nuk ka dyshim se një shkëmbim territorial midis Serbisë dhe Kosovës do të çonte në kërkesa për ndryshime në Bosnje dhe ndoshta gjetkë dhe do të minonte këmbënguljen perëndimore që diçka e quajtur "status përfundimtar" ekziston në shtetet post-jugosllave në jug të Savës”.
Teksa në vitin 2018, sipas profesorit shkëmbimi mund të realizohej me njohje reciproke, tani ekziston rreziku që Beogradi të mos bëjë një lëshim të tillë. Sipas Kanin, nëse vjen sërish në pushtet, Trump nuk do të jetë aq miqësor me Kurtin. Ai madje nuk ka përjashtuar mundësinë që në Prishtinë të formohet një qeveri e re pa Kurtin, e cila sipas ekspertit, do të krijonte Asociacionin e Komunave me shumicë serbe.
“Në vitin 2018, kjo mund t’ia vlente rreziku nëse një marrëveshje e tillë do të shoqërohej me njohje reciproke, duke zgjidhur kështu çështjen e statusit. Këtë herë Beogradi mund të mos ketë nevojë të marrë në konsideratë një lëshim të tillë, sepse një administratë Trump ka të ngjarë të jetë po aq jomiqësore ndaj Kurtit sa janë lidershipet aktuale në Uashington dhe Evropë. Nëse Trump është në gjendje të largojë Kurtin ose nëse Vetëvendosje humbet zgjedhjet e ardhshme, një qeveri e re në Prishtinë mund të jetë mjaft e urtë në lidhje me presionin perëndimor që të krijojë Asociacionin e shumëpërfolur të Komunave Serbe në Kosovë. Në atë rast ideja e shkëmbimit të tokës do të bëhej e panevojshme - Vuçiq do të kishte arritur të minonte sovranitetin e Kosovës pa ndryshuar asgjë tjetër”, ka theksuar David Kanin për gazetën “Bota sot”.
