Kur mendoj si e perceptojmë ne rolin e biznesit në shoqërinë shqiptare, gjithmonë më vinë në mendje 2 histori personale të jetuara vite më pare.
Kjo është historia e parë.
Mbi 20 vjet më parë, në një klasë të Biznesit Ndërkombëtar, një student shqiptar nga Maqedonia (sot Maqedonia e Veriut) prezantoi një analizë të një kompanie lokale që vepron si monopol. Ai kritikoi kompaninë për çmimet e larta, mbulimin e kufizuar të shërbimeve dhe fitimet që rrjedhin jashtë vendit, duke bërë thirrje për ndjenjat nacionaliste. Publiku e duartrokiti qëndrimin e tij pasionant.
Megjithatë, profesori ofroi një këndvështrim tjetër. Ai theksoi se kompania e huaj prezantoi teknologjinë e re wireless, duke përmirësuar komunikimin në zona të largëta dhe duke lejuar familjet të qëndrojnë të lidhura. Asnjë kompani vendase nuk kishte aftësinë apo ekspertizën financiare për të ofruar këtë shërbim. Ky mësim na mësoi vlerën e shikimit përtej nacionalizmit dhe njohjes së kontributeve të bizneseve.
Ndërsa historia e dytë ka të bëjë me mikrofinancën e keqkuptuar
Kohët e fundit, industria e mikrofinancës u përball me një fushatë dezinformimi për shkak të disa huadhënësve mashtrues që keqpërdorën pushtetin e tyre. Duke punuar me Shoqatën e Institucioneve Mikrofinanciare (AMA), mësova se problemi buronte nga paqartësia në përcaktimin e institucioneve financiare dhe zbatimin e rregulloreve. Pavarësisht keqpërdorimeve të herëpashershme, sektori ofron mbështetje jetike financiare për shumë qytetarë apo edhe sipërmarrës të rinj.
Mikrofinancimi është thelbësor për rritjen e konsumit të qytetarëve por edhe për bizneset e vogla, të cilat përbëjnë 99.8% të kompanive aktive dhe punësojnë mbi 80% të fuqisë punëtore. Pa këtë sektor, shumë bizneseve do t'u mungonin fondet e nevojshme për të filluar dhe rritur. Ndikimi pozitiv i mikrofinancës është shumë më i madh se rastet e izoluara të keqpërdorimit. Sigurisht, ndikimi i mikrofinancës shkon përtej bujqësisë dhe biznesit, duke patur një impakt të rëndësishëm në menaxhimin e financave brenda familjes: kujtojmë që në vitin 2023, ishin më shumë se 640 mijë qytetarë familjarë që kishin kërkuar ndihmën e mikrofinancës.
Përfundimi? Duhet ndryshuar mendësia sa më shpejt!
Stigmat historike dhe modelet sipërmarrëse të pas viteve '90 kanë formuar pikëpamje negative për biznesin. Megjithatë, është thelbësore të ndryshohet kjo mendësi dhe të mbështetet zhvillimi i të gjitha formave. Bizneset drejtojnë ekonominë, krijojnë vende pune dhe inovojnë. Në vend që të gjykojmë të gjitha bizneset nga veprimet e disave, ne duhet të vlerësojmë kontributin e tyre të përgjithshëm.
Imagjinoni një botë pa biznese: pa furra buke, kafene, shërbime interneti ose institucione financiare. Ky ishte një realitet 30 vjet më parë nën një sistem të dështuar. Prandaj, le të mendohemi dy herë përpara se të paragjykojmë. Shikoni përtej titujve të lajmeve dhe merrni parasysh perspektiva të ndryshme për të bërë gjykime të drejta për rolin e biznesit në shoqërinë tonë.
