"Shumë pushues zgjedhin Greqinë dhe jo fqinjin e saj Shqipërinë, por ky vend ka shumë për të ofruar. Qyteti i Gjirokastrës është një vendbanim piktoresk, i mbuluar me shtëpi, një fortesë dhe rrugët me kalldrëm", shkruan Diana Preston në Daily Mail.
"Vija bregdetare e Sarandës ofron shumë në rrugën e saj përgjatë plazhit, bare dhe vende për të bërë lojëra në ujë. Kur dielli perëndon, disa burra me kapele, këmisha gjera nisën të kryejnë një valle në tarracën e një kështjelle në majë të kodrës.
Nëpër një rrip të ngushtë të detit, silueta e Korfuzit lë hije të purpurta. I kujtova vetes se kjo nuk ishte Greqia, por fqinji i saj më pak i vizituar, Shqipëria. Një dy-orësh udhëtim me taksi përgjatë rrugëve veshur me shkurre të çon përtej kufirit nga aeroporti i Prevezës në Greqi.
Dele dhe dhi kullosin nën ullishte, një skenë përjetshme baritore sikur të mos ishte për disa bunkerë të vegjël, të mbijetuarit e 700,000 copë të ndërtuar nga diktatori obsesiv izolucionist i Shqipërisë Enver Hoxha.
Pyes veten: Sa ka ndryshuar Shqipëria në 30 vitet që nga vdekja e tij? Duke arritur në vendpushimin e Sarandës, muzikës pulsating tekno, klithma e fëmijëve të lumtur, një armë gjigante lëshon shkumë në një parti në plazh, dhe njerëzit në ski jet që luajnë mbi det, më japin përgjigjen e pamundimshme.
Nga Saranda ne lëvizim jashtë për Butrint, një qytet tregtar i themeluar në shekullin e 8 p.e.s, sipas legjendës. Nga atje nëpër malet e zymta gëlqerore në Gjirokastër, një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESKO, me korsi të ngushta dhe shtëpitë prej guri. Kalaja është e paprekur, por ajo që më befasoi më shumë ishte mbledhja nga Lufta e Parë dhe e Dytë Botërore armëve të shfaqet në dhomat e saj të larta dhe të harkuara.
Nga Gjirokastra na pasoi një luginë lumi drejt veriut në Tepelenë, ku një pllakë përkujton vizitën e Lord Bajronit në kështjellën e kreut Ali Pasha.
Vazhdimi përgjatë rrugëve të qeta me shitësit e frutave në hije, kemi arritur Beratin. Pra, shtëpitë e shumta dhe të pjerrta, rrugët me kalldrëm dhe dritaret i kanë dhënë atij emrin e “qytetit të një mijë e një dritareve”. Kalaja e Beratit ka gjithashtu sy – 27 kulla vrojtimi. Në një shpat mali ngjitur është fjala “kurrë” – një ristrukturim i gurëve që dikur ishte parashikuar emri i Hoxhës, dhe një pohim që kohët e keqe nuk duhet të kthehet.
Atë natë në hotelin tim, piva Merlot nga Luani punishte vere e Beratit. Ajo më kaloi shumë mirë me byrek me kungull dhe mëlçi qengji i gatuar me domate.
Në fakt të gjithë ushqimin që kam shijuar ishte i shijshëm, sidomos midhjet e skuqura. Pjeshkë dhe pjepër shihje tek shitësit përgjatë rrugës për në kryeqytetin e Shqipërisë, Tiranë. Duke vozitur shihje për shenja të kaluarës së saj komuniste. Disa ndërtesa barakë kanë mbetur, por Tirana moderne duket e gjallë dhe optimiste, me rrugë të gjera, ndërtesa të hijshme dhe dyqanet zgjuar.
Java ishte e gjatë, por një kënaqësi përfundimtare kishte mbetur, lëvizja me makinë përgjatë bregdetit në jug përsëri në Sarandë.
Unë nuk e kisha apo se di se çfarë duhet të presim për të njohur Shqipërinë, por unë u ndjeva shumë e lumtur dhe sërish unë do të vij”.
(Shkrim i botuar nga Diana Preston në Daily Mail nga vizita e saj në Shqipëri këtë vit)
