(E plotësuar) Flokët e tij po bien, mjekra po i thinjet. Ai flet një anglisht në mënyrë precize gramatikisht si një mendje e pavarur të një intelektuali ballkanas të rritur në erën komuniste – që është ekzaktësisht ai që është.
Por, kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama është gjithashtu i gajë dhe me muskuj si një i ri pasi ka luajtur për ekipin kombëtar të basketbollit.
Para se të hiqte dorë nga arti për politikën në erën post-komuniste, pikturat e tij janë ekspozuar në Berlin dhe Nju-Jork si dhe më gjerë.
Siç dhe na shpjegon gjatë darkës të enjte në Tiranë, ai gjithashtu është mjaftueshëm i vjetër – ai mbush 51 vjeç të shtunën – sa që për të pasur kujtime përcëlluese e mizore të izolimit të çmendur që kishte komunizmi shqiptar nën Enver Hoxhën, diktatorin që sundoi nga fundi i Luftës së Dytë Botërore deri në vdekjen e tij në vitin 1985.
Kjo është arsyeja pse Rama me pasion dëshiron që e ardhmja e Shqipërisë të jetë në BE, dhe pse ai parashikon rrezikun përpara në qoftë se vendi i tij dhe të tjerave në Ballkan u mohohet kjo perspektivë.
“Lodhja nga zgjerimi [në vendet e Evropës Perëndimore] është një lloj vetëkënaqësije për ata që kanë harruar motivin pse BE-ja është ndërtuar në vendin e parë. Unë jam i sigurt se etërit themelues të BE-së do të turpëroheshin. Pikëpamja ime e përulur është se Evropa ka nevojë për Ballkanin sot, aq sa Ballkani ka nevojë për Evropën. Kjo është për shkak se zgjerimi në Ballkan është, para së gjithash, një çështje e sigurisë për Evropën.”
Kur një mysafir në darkë pyeti kryeministrin nëse ndjehet “vetëm” për shkak të ngurrimit të BE-së për të përqafuar Shqipërinë me një afat kohor për anëtarësim, ai na kujtoi se Shqipëria nën regjimin e Hoxhës ishte një nga më paranojaket, regjimet më të vetëizoluara të botës. Ishte një vend ku ateizmi ishte feja shtetërore dhe pronësinë e makinave private, mjekra dhe flokët e gjatë ishin të ndaluara.
Bunkerët e vegjël, të ndërtuar për partizanët për të qëlluar pushtuesit mitikë, në të gjithë vendin, si një formë e çmendur e puçrrave në fytyrë. Udhëtarët e huaj ishin krejtësisht të pakonceptueshëm për shqiptarët e zakonshëm. Kontakti me ide të jashtme të hapte probleme me policinë, gjë e cila të sillte burgim ose më keq. Komunizmi në Evropën Lindore ishte i keq, por versioni i tmerrshëm në Shqipëri ishte jashtë pamjes së radarit.
“Pjesën e parë të jetës sime e kisha aq të vetmuar nën Enver Hoxhën sa që ndoshta tani nuk mund të ndihen më i vetmuar tani. Këto gjëra nuk ia tregoj më djalit tim sepse më sheh sikur të jem i çmendur. Në vitin 1970, njerëzit futeshin në burg sepse kishin libra të Pikasos”, shprehet Rama.
Në një paralajmërim për rrezikun e mundshëm për përhapjen e Islamit radikal në Ballkan, ai thotë: “Një person i ri në Tunis ose Tobruk ndjen se nuk ka të ardhme. Por, në Shqipëri, ylli në qiell është Evropa. Nëse BE-ja nuk është në gjendje të shfaqet në mënyrën siç pritet, do të ketë një hapësirë të madhe për Islamin radikal.”
“Në rajonin tonë të Ballkanit, janë myslimanë më pro-amerikan dhe pro-evropian në botë,” thotë ai, duke iu referuar komuniteteve myslimane në Shqipëri, Kosovë dhe Bosnje-Hercegovinë. “Por kjo po ndryshon, nuk është siç ishte edhe 10 vjet më parë. Dhjetë vjet më parë, do të kishte qenë e pamundur të kishte luftëtarë të huaj nga Shqipëria [për të luftuar në Irak ose Siri]. Rreth 98 për qind e njerëzve besonin tek Amerika, pastaj në Zot, pastaj te Evropa. Sot kjo nuk është kështu. “
Rama gjithashtu flet hollë për krizën greke dhe ndikimin e saj në botëkuptimin politike në Athinë dhe më gjerë në rajonin e Ballkanit. “Para krizës, grekët ishin ‘evropianët e parë” në lagje, ‘ vëllai i madh që njeh botën’. Ishin të vetmit anëtarë të NATO-s dhe BE-së. Por kriza i ka detyruar të braktisin paksa zonën. Ish-kryeministri Antonis Samaras, bëri një përpjekje të respektuar për të rikthyer përsëri Greqinë, por tani [nën qeverinë e majtë radikale e udhëhequr nga Aleksis Cipras] gjërat kanë ndryshuar përsëri. “
Ndërsa ai lidh kravatë e tij të kuqe nën kostumin e tij blu të errët dhe përgatitet të largohet nga dhoma e ngrënie, Rama tregon një histori me gjyshen e tij, një katolike si ai vetë. “Ajo mu drejtua: ‘Një ditë ti do të jesh burrë. Dhe një burrë mund të jetë brutal. Një burrë mund të gënjejë. Një burrë mund të marrë vendime të gabuara. Por ajo që një burrë nuk mund të përballojë është të jetë i mërzitshëm. “
Edi Rama, e sigurt që e ka marrë parasysh këtë këshillë.
***
“Rreth 98 përqind e popullit besonte tek Amerika, më pas tek Zoti dhe Europa. Sot nuk është kështu”. Kjo deklaratë është bërë nga kryeministri, Edi Rama gjatë një interviste për Financial Times
“Në rajonin tonë të Ballkanit, jetojnë myslimanët më pro amerikanë dhe pro evropianë në botë. Por gjërat po ndryshojnë dhe nuk është më si dhjetë vjet më pare. Dhjetë vjet më parë do të kishte qenë e pamundur që të kishte luftëtarë të huaj nga
Shqipëria që të luftonin në Irak apo Siri. Rreth 98 përqind e popullit besonte te Amerika, pastaj Zoti dhe pastaj Europa. Sot nuk është më kështu” shprehet i Shqipërisë, Edi kryeministri Rama.
Sipas tij, nëse Europa na refuzon, atëherë në Ballkan ka për të ardhur Islami radikal.
“Një i ri në Tuniz apo Tobruk ndjen se nuk ka të ardhme. Por në Shqipëri ylli në qiell është Europa. Nëse BE nuk është në gjendje të na tregojë rrugën që presim, do ketë një hapësirë të madhe për Islamin radikal”, ka thënë Rama.
