Tokën e presin super-stuhi në të ardhmen

Shkencë & Teknologji

Tokën e presin super-stuhi në të ardhmen

Më: 23 shtator 2018 Në ora: 20:00
Shkencëtarët pohojnë se numri dhe forca e stuhisë po rritet në krahasim me vitet e kaluara dhe se nuk pritet një e ardhme e ndritur në këtë çështje.

Shkencëtarët po konsiderojnë futjen e një kategorie të re të gjashtë të stuhisë, duke parashikuar se në të ardhmen mund të presim stuhitë që nuk kemi pasur mundësi të shohin më parë, as nuk jemi gati për ta.

Uragane gjithnjë e më shumë shkatërruese rezultojnë nga ngrohja globale, por tani janë të shoqëruara me rajone tropikale dhe subtropikale. Në Ballkan, ne nuk do t'i shohim ato në të ardhmen e afërt dhe  mund ta njohim forcën e tyre përmes të valëve të stuhisë me shpejtësi të ngjashme.

Kategoria më e lartë e pestë e stuhisë përfshin shpejtësinë e erës më të madhe se 250 kilometra në orë. Me fuqinë shkatërruese të saj mund të shkatërrojë qytetet. Më shpesh, ka të bëjë me stuhitë tropikale.

Në lindje të SHBA-së, në Azinë Juglindore dhe Australinë veriore, stuhitë quhen uragane, dhe në Indi dhe në Detin Kinez quhen tajfune. Për formimin e tyre duhet të ketë disa parakushte, pasi ato ndodhin në zonat e mëdha të oqeanit të paktën 250 milje larg nga toka.

Shkencëtarët pohojnë se numri dhe forca e stuhisë po rritet në krahasim me vitet e kaluara dhe se nuk pritet një e ardhme e ndritur në këtë çështje.

Për të zhvilluar një stuhi, temperatura e sipërfaqes duhet të jetë mbi 26 gradë Celsius. Era që fryn në dhjetë kilometrat e fundit të atmosferës duhet të jetë brenda një shpejtësie prej 10 metrash për sekondë dhe nuk duhet të ndryshojë drejtimin. Po ashtu, ekziston një shkëmbim i nxehtësisë dhe lagështisë midis oqeanit të sipërm dhe atmosferës më të ulët.

Shkencëtarët thonë se nëse kushtet janë ende të pandryshuara, domethënë lagështia, temperatura e ujit dhe era, stuhia shndërrohet në një ciklon tropikal ose stuhi gjithnjë në rritje. Presioni në qendër të stuhisë është shumë i ulët dhe ka erë të dobët. Temperaturat në qendër të stuhisë janë gjithashtu të larta Edhe pse era është më e fortë se periferia në qendër të stuhisë, është shumë e qetë në qendër, shpjegojnë ata.

Duhen dhjetë ditë për të krijuar një ciklon tropikal të fuqishëm nga faza fillestare e stuhisë, dhe ka edhe raste kur ky proces zgjati më shumë. Në 20 vjetët e fundit, numri i uraganeve dhe tajfuneve është rritur në raport me ngrohjen globale. Megjithatë, është një periudhë relativisht e shkurtër kohore që do të kishte prova më konkrete për këtë lidhje.

Matjet ekzistojnë për rreth 200 vjet dhe supozimi i shkencëtarëve është se uraganet ekzistojnë për disa mijëra vjet ose të paktën që nga koha kur klima u bë e ngjashme me atë të sotme. Besohet se stuhia më e fortë tropikale zbriti në Antilet e Vogla në tetor 1790, kur më shumë se 22,000 vetë humbën jetën. Ishte kjo stuhia që u bë pika e fillimit për reflektimin e shkencëtarëve botërorë për super-stuhinë.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat