Qyteti i zënë peng

Opinione

Qyteti i zënë peng

Nga: Gani Mehmetaj Më: 18 prill 2018 Në ora: 09:05
Gani Mehmetaj

Ndiqja ngjarjet në qytetin e zënë peng. Këndi nga shikoja shquhej për pikëvrojtim të mrekullueshëm. Po të isha strateg ushtarak këtu do ta bëja komandën qendrore të operacioneve, ndonjëherë e mendoja veten strateg të operacioneve ushtarake që kurrë nuk i bëmë. Ndiqja lëvizjet e njerëzve, dëgjoja zërat, kapja pëshpërimat korridoreve. Veshët e mi u ngritën si antenë televizori, kapnin edhe shushurimat brenda dhomave. Në qetësinë e natës, zërat vinin nga larg. Pika ime e vrojtimit më shpëtonte nga ndonjë e papritur. Kushtet e banimit ishin të mjera. Për fatin tim, hapësira e ngushtë e errët me një dritë të zbehtë, pati një krua dhe një VC franceze në skaj të strehimores. Ujin gjithnjë e derdhja me një bucelë plastike që të mos bënte zhurmë shkarkimi i kazanit të tualetit. Do të më dëgjonte ai që ishte për fundi meje, sepse banesat e zbrazura u plotësuan me banorë të rinj, ardhacakë nga Bosnja, i shihja kur zbrisnin nga makina në trotuar, bartnin plaçkat e tyre në banesat e reja, nga të cilat para disa javësh i dëbuan banorët e vjetër.  

Në kotësinë e ditës shpesh grindesha me veten pse u tregova i mefshtë e nuk ika përtej kufirit. Mbase do të shpëtoja nga andrallat. Disa muaj më herët më tha Svetlana, fqinja ime e bukur, në një cep të rrugës, ku nuk na shihnin:

-Ik sa më parë e sa më larg! Këtu do të bëhet hataja!

-Pse? - e pyeta me naivitetin tim.

 - Mos pyet pse, po ik!

Ajo u largua vetëtimthi me ecjen e saj gracioze, sikur u shkarkua nga një barrë. Mua më la të hutuar në rrugë. Nuk guxova as ta ndiqja prapa me shikim, megjithëse më pëlqente edhe më. Dikur pata me të një aventurë të shkurtër e të rrezikshme. Sikur të isha më i vëmendshëm ndaj fjalëve të fqinjës, sot nuk do të rrija i cucërruar mbi kulmin e rrafshët të rrokaqiellit. Nuk isha vetëm unë që nuk e dëgjova këshillën që t'ia mbathja, shumë nga ne nuk e përfillëm zërin e arsyes, që na thoshte:

 “Ikni! Mos e provokoni djallin!"

Me ç’besim të çmendur e sfidonim ushtrinë më të egër në Evropë. “S’do të na bëjnë asgjë! Nuk guxojnë! Jemi në Evropë!”, i jepnim zemër njëri-tjetrit. E harruam Bosnjën. Disa nisën të pëshpëritnin: “Kush e braktis vendin, është tradhtar, s’ka ç’kërkon kur të çlirohemi!” Çlirimin e dinim punë të kryer. Askush s’na thoshte ç’duhej të bënim para se të çliroheshim, as tanët dhe as bota, që u vu në mbrojtjen tonë. Heshtje. Shurdhëri. Të gjithë u mpimë.

“Ik sa më shpejt e sa më larg!”, më ushtonin në vesh fjalët e fqinjës sime të bukur, ndërsa më shikonte e pikëlluar si të më shihte për herë të fundit. Fytyra e saj m’u bë engjëll mbrojtës, e kujtoja sa herë bija në vështirësi. Habitesha me guximin e dashamirësinë e saj. Nga hutimi nuk e falënderova. Nuk pata kohë, edhe sikur të kthjellohesha nga ato që më thoshte, sepse ajo iku ashtu si u duk.  Nuk donte ta shihnin me mua. Më herët i kalonim pranë njëri-tjetrit, ofshanim dhe përshëndeteshim shpejt. Një kapërthim i çastit me ofshamë nuk quhej dashuri. Në rrethana normale, mbase do të bëheshim dashnorë të zjarrtë. Por nuk ishte koha për dashuri. Më e pakta që mund t'i ndodhte, po ta kapnin në flagrancë, ishte ta detyronin të deklaronte në polici kinse e kam përdhunuar. Do ta turpëronin publikisht, duke ia vulosur fatin, ndërsa komuniteti i saj, do ta urrente, sepse me pëshpëritje do të përhapej se ajo shkoi në shtrat me dashje me burrin e komunitetit tjetër. Ndërkaq, mua do të më sulmonin gazetat e tyre, duke më përshkruar me ngjyra të errëta, kriminel e përdhunues, që e detyroi vajzën e pafajshme në aktin seksual nën kërcënim thike a revoleje.

Të dytë e dinim këtë fund tragjik, prandaj nuk e përsëritëm më.   

Ajo kishte një vëlla. Sa ndryshonin. Sa e habitshme është se si ndryshojnë njerëzit, sa e çoroditur të duket kur një njeri të cilit i ke folur që nga fëmijëria, e ke takuar gati çdo ditë, e kishe në lagje, ia dije hallet, ose supozoje se ia di problemet, ke mbajtur një lloj fqinjësia asnjanëse me të, befas e heton se ka ndryshuar rrënjësisht, bëhet ndryshe nga ai që ishte, i paafrueshëm,  i zymtë, i ftohtë, armiqësor; në vend të përshëndetjes së dikurshme, e kthen kokën anash, apo edhe më keq: të shikon armiqësisht, i gatshëm të zihet po e shikove me shpërfillje. Luanim top këmbe, ndonjëherë shkonim së bashku në shkollë, meqë ishim në të njëjtën shkollë, ai në gjuhën e tij, unë në gjuhën time. Më vonë nisëm të largoheshim, por të armiqësuar nuk ishim. Një hije nga e kaluara që po ringjallej, qëndronte në mes nesh. Prindërit tanë nuk patën ndonjë armiqësi personale, megjithatë nuk i shkonin njëri-tjetrit. Me të vëllanë e Svetlanës, Milanin, mbaruam fakultetin njëkohësisht, sepse ishim moshatarë. Ai nisi punën në Sekretariatin e Punëve të Brendshme, unë në gazetë. Nisi të largohej. Dikur i  shmangej ballafaqimit në rrugë apo përshëndetjeve të drejtpërdrejta. Afria me të nuk më shkonte për shtat as mua, nuk doja që grupi im të më shikonte me dyshim. Sepse, çdo njeri që krijonte afri me ata të kombit tjetër shihej me dyshim, ne e konsideronim spiun, ata i thoshin një fjalë më të rëndë, “tradhtar” apo “b... lëpirës”.

Një tjetër bashkëkombës i vëllait të Svetlanës, një rrugë më poshtë, emrin e të cilit gjithnjë ia harroja, nuk binte në sy dhe nuk mbahej në mend për asgjë të veçantë, i imët, i sjellshëm, u bë polic, ndërsa nisi të shfaqte arrogancë, i ndalte njerëzit në rrugë, për një fjalë goje i nxirrte nga makina dhe i rrihte deri në alivanosje. Më habiste ndryshimi i  beftë, aq sa të dhimbsej, ecte i vrerosur, të shikonte me përbuzje e urrejtje. Nuk e kuptoja nga e thithnin gjithë atë energji negative (të cilën e zbraznin sa herë u vinte rasti mbi ne), nuk e dija ku ushqeheshin me aq urrejtje si të faleshin tërë natën në ndonjë shoqëri okulte sataniste, ku kultivohej urrejtja, ndërsa në mëngjes e shpërndanin urrejtjen gjithandej.

Ndryshuan edhe njerëzit e kombit tim, u bën më agresivë, mosdurues, flisnin  me urrejtje për ta, pa e fshehur.

Zjarrin e urrejtjes e kam provuar: të djeg, të përvëlon, ta bën lukthin vullkan me llavë, ta humbë arsyen, të bën ndryshe, ashtu si nuk do të dëshiroje ta shihje veten. Urrejtja të bën të mendosh njëjtë për tërë sojin e tyre, të metat e njërit i bart në tërë grupin, të mirat nuk ua sheh. Sa herë e kam dëgjuar nga bashkëkombësit e mi shprehjen: "Ata të gjithë janë të njëjtë: vrasës e përdhunues". Më ka shpëtuar edhe mua nga goja në mllefin e çastit: "Ata të gjithë janë të njëjtë!" E megjithatë më bëhej sikur nuk jam vetja, sikur po e imitoja fqinjin tim. Mllefin e urrejtjen nuk i shqitja nga vetja.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat