Ndërsa Greqia dhe gjithë Europa po mbajnë sot frymën në referendumin, që pritet të vendosë fatin e Greqisë në euro, Financial Times ka botuar tre skenarë se çfarë pritet të ndodhë pas referendumit.
SKENARI 1 Greqia i thotë Po paketës shpëtuese dhe Tsipras ikën
Nëse Po fiton, kryeministri Aleksis Tsipras pritet të japë dorëheqjen së bashku me ministrin e financave karizmatik Yanis Varoufakis. Kjo mund të çojë në krijimin e një qeveria koalicioni (nëse arrihet marrëveshje mes partive) dhe mund të ndryshojë kursin për të siguruar një paketë të re shpëtuese, përpara asaj që shumë zyrtarë besojnë se mund të jetë ultimatumi final: 20 korriku, kur duhet t’i paguhet obligacioni Bankës Qendrore Europiane.
Mospagimi ndaj ECB është pothuajse i sigurt se do të bëjë ECB të tërheqë ndihmën për bankat greke, duke i detyruar ato të printojnë një monedhë të re, në mënyrë që të rihapen.
Në bazë të këtij skenari, zyrtarët ka të ngjarë të propozojnë një “program urë” që do të financonte Greqinë përgjatë verës, përpara se të fillojnë negociatat serioze për një paketë të re shpëtimi.
Nëse nga Syriza, nuk do të mund të dalë një lider i moderuar, do të jetë e vështirë të formohet një koalicion i madh. Kjo mund të çonte në zgjedhje të parakohshme, por ato marrin shumë kohë për t’u organizuar dhe kjo mund të zgjatet përtej 20 korrikut.
SKENARI 2 Greqia i thotë Po paketës shpëtuese dhe Tsipras qëndron
Z. Tsipras ka premtuar të respektojë vullnetin e popullit grek, duke këmbëngulur se në qoftë se ata votojnë Po të dielën, ai do të bjerë dakord për kushtet e kreditorëve. Por, një numër në rritje i zyrtarëve të eurozonës kanë thënë publikisht se ata nuk mund të punojnë me z. Tsipras, veçanërisht pasi ai i akuzoi ata për “shantazh” ndaj votuesve grekë në një fjalim televiziv kombëtar të mërkurën.
Pyetja është nëse kreditorët do të jenë të hapur për të folur me z. Tsipras pas ndarjes së hidhur gjatë javës së kaluar. Jeroen Dijsselbloem, ministri i financave holandez i cili kryeson komitetin e Eurogrupit, e ka bërë të qartë se zotit Tsipras nuk mund t’i besohet për të zbatuar një program ndihme. Shumica e ministrave të tjerë të financave ndajnë këtë pikëpamje.
Megjithatë, ka disa – veçanërisht Michel SAPIN, ministri francez i financave, dhe Pierr Moskovici i, shefi ekonomik i Komisionit Evropian – të cilët kanë shprehur gatishmërinë për të ri-negociuar me qeverinë greke edhe nëse zoti Tsipras qëndron si kryeministër, sidomos nëse koalicioni i tij do të ndryshojë.
Z. Varoufakis ka sugjeruar që një votë Po mund të çojë në një riorganizim të qeverisë. Por kjo mund të zgjasë dhe do të bëjë të vështirë për të marrë një marrëveshje para 20 korrikut.
SKENARI 3: Greqia voton Jo paketës shpëtuese
Udhëheqësit evropianë nga François Hollande, presidenti francez, tek Matteo Renzi, kryeministri italian, dhe Jean-Claude Juncker, presidenti i Komisionit Europian, kanë bërë të qartë se ata do ta konsiderojë një votim Jo si ndarje me Evropën dhe një zgjedhje për të lënë euron.
Qeveria greke ka këmbëngulur se ata po bëjnë blof, dhe media gjermane ka raportuar se Wolfgang Schäuble, ministri i vijës së ashpër i financave gjermane, i ka thënë anëtarëve të Partisë Kristian Demokrate në një takim me dyer të mbyllura që vota Jo nuk do të thotë Grexit. Pra, ka një shans që, përkundër gjithë retorikës, kreditorët të rihapin bisedimet pas votimit.
Edhe në qoftë se bisedimet do të rifillojnë, është e vështirë për të parë se si një periudhë post-referendum për paketën shpëtuese do të jetë më e lehtë se bisedimet e pafrytshme të pesë muajve të fundit. Z. Tsipras ka argumentuar se ai do të ketë një mandat të fortë për të luftuar përsëri kundër kërkesave shtrënguese, dhe një paketë e re me lehtësime borxhi do të ketë më shumë gjasa të jetë në tavolinë – një prej koncesioneve kryesore të kërkuara nga Athina.
Por shumë nga çështjet që u mënjanuan në bisedimet aktuale në një përpjekje për të gjetur një kompromis të shpejtë ka shumë të ngjarë të siguri të kthehen në tryezën – si reforma e tregut të punës dhe liberalizimi i çmimeve liberalizuese. Kjo do t’i bëjë negociatat për një program të ri dy-vjeçar shumë më sfiduese se bisedimet e mëparshme, të cilat bënin fjalë vetëm për një këst të vetëm të një shpëtimi ekzistues.
Z. Dijsselbloem, i cili kryeson negociatat me Athinën për Eurogrupin, i tha Parlamentit holandez të enjten se një votë Jo do të thotë se “jo vetëm që nuk ka bazë për një program të ri, por është gjithashtu e diskutueshme nëse ekziston një bazë për Greqinë në eurozonë” .
Z. SAPIN dhe Z. Moskoviçi mund të shtyjnë për të rihapur bisedimet. Por shumë zyrtarë të eurozonës po veprojnë nën supozimin se negociatat nuk do të rifillojnë në rastin e një Jo dhe se do të arrihet në 20 korrik pa një marrëveshje. Grexit do të pasojë.
