Për dekada të tëra, “tubacioni i Miqësisë” ka dërguar gaz nga Rusia në Evropë, duke ngrohur shtëpitë gjermane edhe në ditët më të errëta të Luftës së Ftohtë.
Por një tubacion i ri që do të dërgojë gazin direkt nga Rusia, në Gjermani, nën detin Balltik, po respekton më pak miqësinë, duke krijuar një ngërç midis Gjermanisë dhe aleatëve të saj dhe duke i dhënë kancelares Angela Merkel një “dhimbje koke”.
Për Presidentin e SHBA-ve, Donald Trump, “Nord Stream 2” është një tubacion “i tmerrshëm” që do të rrisë varësinë e Gjermanisë ndaj energjisë ruse. Ukraina, duke luftuar separatistët e mbështetur nga Rusia, ka frikë se tubacioni i ri do t’i japë mundësi Moskës që ta përjashtojë atë nga biznesi fitimprurës dhe strategjik i tranzitit të gazit.
Ky tubacion i ri vjen në një kohë të vështirë për Merkelin. Me grindjet mes aleancën transatlantike dhe Rusisë dhe Kinës, ajo ka pranuar se Gjermania duhet të marrë më shumë rol udhëheqës politik në Evropë.
“Rendi global është nën presion”, tha Merkel muajin e kaluar. “Kjo është një sfidë për ne … Përgjegjësia e Gjermanisë po rritet; Gjermania ka më shumë punë për të bërë. ”
Në prill ajo pranoi për herë të parë se kishte “konsiderata politike” për Nord Stream 2, një projekt që deri atëherë e kishte përshkruar si një sipërmarrje komerciale.
Shumica e vendeve evropiane dëshirojnë që Gjermania të bëjë më shumë për të projektuar ndikimin evropian dhe për të mbrojtur fqinjët lindorë që janë të shqetësuar nga shkeljet e Rusisë.
Por duke e lënë Rusinë të shesë gaz në Gjermani duke shmangur Ukrainën, bën të kundërtën, duke privuar Kievin nga të ardhurat e tranzitit dhe duke e bërë atë, Poloninë dhe shtetet baltike, më të ndjeshme ndaj shkurtimeve në furnizimet me gaz.
“Çmimi do të ishte një humbje edhe më e madhe e besimit nga Baltiku, Polonia dhe Ukraina”, tha Roderich Kiesewetter, një aleat i Merkelit në komisionin e çështjeve të jashtme parlamentare.
“Ne gjermanët gjithmonë themi se mbajtja e Perëndimit së bashku është ‘qendra e gravitetit’ tonë, por qasja ruse ka arritur të tërheqë Gjermaninë, të paktën në aspektin e politikës energjetike, nga ky solidaritet perëndimor”, deklaroi Kiesewetter.
Shumë analistë thonë se rasti i biznesit për Nord Stream 2 është i hollë. Një tjetër tubacion tashmë lidh Rusinë dhe Gjermaninë nën Baltik. Nord Stream 2 do të dyfishojë kapacitetin, por kërkesa e ardhshme është e pasigurtë. Në anën tjetër, industria gjermane pëlqen çdo gjë që do të sigurojë energji më të lirë.
Partnerët e koalicionit socialdemokrat të Merkelit, zërat kryesorë në Gjermani, duke bërë thirrje për një qasje pajtuese ndaj Rusisë, janë gjithashtu në favor.
Çështja e ka ndarë klasën politike të Berlinit. Palët ranë dakord në bisedimet e tyre të koalicionit këtë vit, për të bërë një angazhim për tubacionin, por nuk e kishin shkruar këtë marrëveshje.
Sipas Margarita Assenova, një analiste në Qendrën për Analizën e Politikave Europiane, e cila kritikon Nord Stream 2, Rusia mund të dyfishojë eksportet e gazit në Evropë nëpërmjet tubacioneve ekzistuese të Ukrainës pa ndërtuar tubacionin e ri.
Por pavarësisht kundërshtimit nga partnerët evropianë, nga Uashingtoni dhe nga partia e Merkelit, Nord Stream 2 vazhdon. Ambiciet diplomatike të Gjermanisë po pengohen nga logjika brutale e biznesit të projektit.
OSTPOLITIKA
Nga ana tjetër, ajo ka mbështetjen e fuqishme të Gazprom, gjigantit të energjisë shtetërore të Rusisë, që zotëron Nord Stream 2 AG, kompania e projektit. Shefi i saj Matthias Warnig, dikur një spiun i Gjermanisë Lindore, i ngarkuar me raportimin mbi biznesin e Gjermanisë Perëndimore, është parë si një nga lobistët më të frikshëm të Berlinit.
Tubacioni është një nga rrjetet e projekteve të sponsorizuara nga Kremlini, të projektuara në mënyrë të dukshme për të anashkaluar Ukrainën. Ato përfshijnë Turk Stream, i cili kalon Detin e Zi për të anashkaluar Ukrainën në jug.
Ligjvënësit thonë se Warnig u është përgjigjur pyetjeve të tyre skeptike rreth projektit duke premtuar t’i drejtojnë shqetësimet e tyre drejtpërdrejt Presidentit rus Vladimir Putin, duke shtuar në kuptimin që tubacioni i shërben interesave strategjike të Kremlinit.
Por, për Gazprom, ka kuptim: tranziti nëpër një vend me të cilin Rusia është në një luftë të padeklaruar, është i rrezikshëm, ndërsa tubacionet e epokës sovjetike të Ukrainës rriten.
Gjermania dhe Bashkimi Evropian po përpiqen të ndërmjetësojnë një marrëveshje midis Moskës dhe Kievit për të mbajtur gazin që rrjedh nëpër Ukrainë, kur kontrata e tanishme e tranzitit përfundon në vitin 2019. Kritikët thonë se kjo do të thotë se konsumatorët evropianë do të paguajnë një subvencion për të ndihmuar të mbajnë Ukrainën në det.
Në SPD, simpatia për Nord Stream 2 shkon thellë. Gerhard Schroeder, kancelari i fundit i partisë, u emërua në pozita të larta në kompanitë ruse të energjisë pasi u largua nga zyra dhe e konsideron Putinin si mik të ngushtë.
Për shumë prej gjeneratës së Schroeder, bashkëpunimi me Rusinë është në traditën e “Ostpolitik” të heroit të tyre, kancelari Willy Brandt, 1970, i cili sfidoi një Uashington skeptik për të arritur tek Blloku Sovjetik, që tani shihet si një prelud drejt përfundimit të Luftës së Ftohtë .
Por një brez i ri në parti, shpesh kritik ndaj lidhjeve të Schroeder me Kremlinin, është më i kujdesshëm.
Gjermania është e lidhur me Rusinë nga dekada bashkëpunimi në furnizimin me energji, por ajo duhet të ofrojë diçka edhe për aleatët e saj perëndimorë, thonë zyrtarët.
Ky bashkëpunim shkon shumë larg: javën e kaluar, Merkel priti Ministrin e Jashtëm të Rusisë Sergei Lavrov në Berlin. Ai u shoqërua nga shefi i shtabit të përgjithshëm rus Valery Gerasimov, i cili është ndaluar nga BE qëkurse Rusia aneksoi Krimenë nga Ukraina në vitin 2014.
Mbajtja e linjave të hapura për në Kremlin është e popullarizuar në Gjermani, ku sondazhet tregojnë se njerëzit janë më të prirur ndaj Rusisë sesa në pothuajse çdo vend. Gjithnjë e më shumë, zyrtarët pyesin veten nëse Gjermania nuk po paguan çmim shumë të lartë për “fytyrën e humbur”./ Reuters
